Hautapu
Hautapu
Mānawatia a Matariki
Ko te Hautapu te aronga matua o tēnei whakaakoranga. I ngā wiki tata kua taha ake nei, kua ako ngā ākonga i ngā waehanga o te Hautapu e riro ai mā rātau ngā āhuatanga nei e whakaatu atu i tētehi Hautapu ka tū ki te kura. Ko tā ngā ākonga he whakaatu atu i tā rātau e mārama nei ki ngā whakahaerenga o te Hautapu.
Torohia te pouaka "Mō te rauemi" ki raro nei e kitea ai ngā rauemi hāngai:
- Mahere-Ako-14-Hautapu-Māori.pdf
- Mahere-Ako-14-Hautapu-English.pdf
Kawenga Mahi
Hei Mahi
Timatahia tēnei akoranga ki te kēmu Kahoot i mua i te mātakihanga o Living By The Stars.
Me whakarite ngā ākonga i tētehi hautapu i te kura hei whakanui i a Matariki. Kia tau rā anō ngā whakaritenga, me whakatutuki te wāhi ki te hautapu.
Anei ētehi tohutohu hei tīmatanga:
- Ka pēhea te āhua o tō whakarite i tō hautapu i tō kura?
Ngā mahi hei whakarite māu:
- Mā wai ngā karakia e taki?
- Kua whakaritea rānei tētehi kāhui ki te taki i ngā karakia?
- He kaikaranga i whai wāhi ai ki te Hautapu Ōkawa – mā wai tērā mahi?
- Ko ēhea ngā momo kai e whai wāhi ai ki te hautapu?
- Ki hea tū ai te hautapu? Ki tētehi puke? Ki tētehi whīra? Ki tētehi tuanui rānei?
- Ka anga atu ki titiro ki hea i te ata o te hautapu? Ki te rāwhiti? Ki te uru rānei?
- He pēhea te āhua o te whakaraupapatanga o ngā karakia me ngā karanga?
- Ko wai te hunga ka pōhiritia ki tō hautapu?
- He aha ngā mahi hei whakatutuki mā ō manuhiri?
- Ko ēhea ngā momo kākahu e mau ai koe ki te hautapu?
- Ka pēhea tō whakaharatau i ngā karakia me ngā karanga?
- Āhea tū ai tō hautapu? He aha i whiria ai taua rā?
Pātai Kahoot
- Whakamāramahia mai te tikanga o te kōrero, “Ko te pā kairiri o te tohunga ko te karakia”?
- Mā te karakia koe e ārahi.
- He kahupeka te karakia hei ārai i te tohunga.
- Mā te karakia te tohunga e whakaora, he rite ki te rākau riri a Tū.
- He aha te karakia?
- He kupu nā te tohunga ki ōna atua, ki ōna kaitiaki.
- He huarahi e ea ai ngā wawata.
- He whakaari.
- He mahi hei mahi mā te tohunga anake.
- E ai ki a Tā Pou Temara i te ataata, ko ngā karakia e hāngai ana ki ēnei rangi moroki nei anake hei karakia mā tātau
- Tika
- Teka
- Ko ēhea kai i raro iho nei ngā kai e hāngai ana ki a Waitī?
- Tuna
- Tāmure
- Wātakirīhi
- Wheke
- Ko ēhea kai i raro iho nei ngā kai e hāngai ana ki a Tupu-ā-rangi?
- Tītī
- Kūmara
- Hua rākau
- Kōura
- Ko ēhea ngā whetū heri kai mai?
- Tupu-ā-rangi, Waitī, Pōhutukawa, Waitā
- Waitā, Waitī, Hiwa-i-te-rangi, Tupu-ā-nuku
- Tupu-ā-nuku, Waitā, Waitī, Waipunarangi
- Waitī, Waitā, Tupu-ā-nuku, Tupu-ā-rangi
- Ko ngā kai o ngā whetū heri kai mai anake ngā kai e whakaaetia ana i tō te umu kohukohu whetū?
- Tika
- Teka
- Me whakatū tō umu kohukohu whetū i te aranga i te rā.
- Tika
- Teka
- Me mātua tae tētehi tohunga e tutuki ai tō hautapu.
- Tika
- Teka
- “Matariki tāpuapua”
- Matariki, te ua māturuturu o te hōtoke
- Matariki, te wāhanga kohikohi o te tau
- Matariki, e kai tahi nei ngā whānau
- Matariki mātaotao
- “Matariki kāinga kore”
- Matariki e neke tonu nei
- Matariki e kitea ana i te kāinga
- Matariki, te kāinga o ngā whetū
- “Ka rere ngā purapura o Matariki”
- Ka rewa a Matariki, ka rere te huka
- Ka rewa a Matariki, ka puāwai ngā rākau
Heading
Mānawatia a Matariki - Kōpaki Whakaako
Ahakoa nui, ahakoa iti rānei te mōhio o tēnā, o tēnā ki a Matariki, kua whakaritea tēnei kōpaki e taea ai e ngā kaiako te panoni ki tā rātau e mōhio nei mō te kaupapa nei. Ko te āta whāngai i te kaiako ki ngā kōrero katoa et aea ai e ia te kaupapa nei te whakaako ki tōna taumata tiketike, koia tēnei...
1 of 16He whakaurunga ki a Matariki
He whakaurunga tēnei akoranga ki te kaupapa e kīia nei ko Matariki e aro pū ana ki te whakapapa o Matariki. Ko tā ngā ākonga he whakarite i tētehi ataata e whakaatuhia ai ō rātau mōhiotanga ki te whakapapa o Matariki.
2 of 16Ngā Whetū o Matariki
Ko ngā whetū o te kāhui o Matariki me ngā tikanga o ia whetū te tino aronga o tēnei akoranga. Ka riro mā ngā ākonga e wānanga te taha pūtaiao, te ahurea, ngā whakamāramatanga noa, me ngā whakamāramatanga hōhonu o ia whetū. Me waihanga e ngā ākonga tētehi pikitia whakanikoniko mō ngā whetū hei whakaa...
3 of 16Te Tautoru Nui o Matariki 1
Ko te māramatanga me te hononga o te maramataka ā-whetū me Matariki te aronga matua o tēnei whakaakoranga. Ka ako ngā ākonga i ngā marama 13 o te maramataka ā-whetū me te āhua o tā ō tātau tūpuna whai i te āhua o ngā whetū i te rangi, o ngā mata o te marama, me te taunga o te rā ki te whakarite i n...
4 of 16Te Tautoru Nui o Matariki 2
Ka wānangahia ngā marama katoa o te tau Māori e mārama ai tātau ki ngā āhuatanga ahurei o tēnā marama, o tēnā marama. I aha ō tātau tūpuna i ēnei marama nei? He pēhea te āhua o te taiao i ēnei marama nei? Tau ai ngā marama ki ēhea kaupeka o te tau, ā, mā te aha e mōhio ai tātau ki ēnei āhuatanga?
5 of 16Whakamoe Tau
E aro ana tēnei akoranga ki te mārama o ngā ākonga ki te Whakamoe Tau. Matariki atu, Matariki mai, huritao ai ō tātau tūpuna ki ngā hui i te tau kua mahue e taea ai e rātau te whakarite mahi hei whakatutuki mā rātau ā te tau e heke nei e hora ai te houkura ki te iwi whānui. Ka mārama ngā ākonga ki...
6 of 16Ngā whakataukī mō Matariki
I tēnei whakaakoranga, ka arongia ngā whakataukī mō Matariki. Ka ako ngā ākonga i ngā āhuatanga o te whakataukī, ā, mā ō rātau pūkenga reo rātau e ārahi kia āta wetehia te tikanga o ia whakataukī kātahi rātau ka āta tito anō i ētehi whakataukī rongonui i ā rātau ake kupu.
7 of 16Te Reo o ngā Whetū
Ko te ako kupu hou, te aroā pānui, me ngā pūkenga whakapākehā te aronga matua o tēnei whakaakoranga. Ka pānui ngā ākonga i tētehi wāhanga o te pukapuka “Te Tāhū o Ranginui Whakatūria Te Whare Kōkōrangi” i tuhia rā e Hōhepa Tuahine i te tau 2015 nōna i Te Whare Wānanga o Waikato. Koia tēnei ko te tu...
8 of 16Te Rangi Motuhake o Matariki
Kia tirohia e tātau te whakatūnga o te hararei tūmatanui ā-tau o Matariki. Ka ako ngā ākonga i te hiranga o ngā kaupapa i whai wāhi ai ki te whakatūnga o Te Ture Hararei Tūmatanui o Te Kāhui o Matariki 2022. Ka wānanga ngā ākonga i ngā take tōrangapū o Aotearoa, i ngā kaupapa Māori hirahira, me te ...
9 of 16Te Pūtake o te Riri
Koia tēnei ko te wāhanga tuarua o te whakaakoranga ‘Te Rangi Motuhake o Matariki’ e wānangahia ana ngā whakatutukihanga tōrangapū e eke ai te iwi Māori, a Aotearoa hoki i tētehi mahi iti noa iho nei. Ka ako ngā ākonga i te whakatūnga o “Te Pūtake o te Riri” me te whakaurunga o “Te Takanga o te Wā” k...
10 of 16Mānawatia a Matariki - Karakia 1
E aro ana tēnei whakaakoranga ki te hiranga o ngā whakaritenga ngā karakia o te Hautapu. Ka mātaki ngā ākonga i a Tā Pou Temara rātau ko Ahorangi Rangi Mātāmua mā i te Hautapu ā-motu ōkawa tuatahi i whakanuia ai a Matariki hei hararei tūmatanui o te motu i te tau 2022. Ka ako ngā ākonga i ngā wāha...
11 of 16Mānawatia a Matariki - Karakia 2
Ko tā ngā whakaakoranga nei he whakarite i ngā ākonga kia whakaritea tētehi Hautapu hei whakaari mā rātau i te kura. Ko te aronga matua o te tēnei akoranga ko te mārama ki te hiranga o te whai wāhitanga o te karakia ki ētehi whakahaerenga Māori pēnei i te Hautapu i te wā o Matariki. Mā Tā Pou Temara...
12 of 16Mānawatia a Matariki - Karakia 3
E aro ana tēnei whakaakoranga ki te hiranga o ngā whakaritenga ngā karakia o te Hautapu. ngā karakia o te Hautapu. Ka ako ngā ākonga i ngā karakia titoa ai, i hōmiromirohia hoki ai e Tā Pou Temara rātau ko Ahorangi Rangi Mātāmua, ko Mataia Keepa hei taki mā ngā tohunga i te Hautapu i te wā o Matar...
13 of 16Matariki Hunga Nui
Ngā whakaritenga o te Hautapu: Ko te ‘umu kohukohu whetū’ me te ‘heri kai’ i ngā whakanuitanga o Matariki te aronga matua o tēnei whakaakoranga. Mā tēnei whakaakoranga e taea ai e ngā ākonga te whakaatu atu ō rātau māramatanga ki te ‘umu kohukohu whetū’ me te tito i ā rātau ake ‘heri kai’.
14 of 16Kōrero Tene
Ka whakaatu atu ngā ākonga i tā rātau e mārama nei ki ngā kōrero me ngā kaupapa mō Matariki kua ākona i ngā wiki e waru i tētehi kōrero tene.
15 of 16Mānawatia a Matariki - He Aromatawai
He whakamātautau haratau tēnei hei whakaatu mā ngā ākonga i ō rātau māramatanga ki ngā mahi i oti rā i ngā wiki e waru kua taha ake nei e hāngai ana ki te kaupapa e kīia nei ko Mānawatia a Matariki. He whakamātautau tēnei e whai wāhi nei te pānui, te tuhi, te whakarongo, me te kōrero. Ka whakamāta...
16 of 16
Mō te rauemi
Wāhanga Ako: Te Reo Māori, Tikanga ā-Iwi, Ngā mahi a Rēhia
Taumata: Taumata 6, Taumata 7, Taumata 8
Whāinga Ako: Ko tā ngā ākonga he whakaatu atu i tā rātau e mārama nei ki ngā whakahaerenga o te Hautapu.
Rauemi: Kauhau, Ataata, Kahoot, Pepa Mahi
Kaupapa: Te Mātahi o te Tau Matariki Ahunga Nui
Kohinga: Mānawatia a Matariki