Reo Tupu
Reo Tupu
Kei roto i te kohinga REO TUPU ngā pukapuka pānui tohutohu reo rua 16 hei whakatairanga i te reo matatini ki ngā reo e rua.
Ka taea te whakamahi mō te pānui ngātahi, te pānui ārahi me te pānui motuhake.
He kōrero ngāwari ēnei, ā, kei roto ngā kupu auau me ngā anga wetereo tāruarua.
E hāngai ana ia pukapuka pānui ki:
Ngā Whāinga Paetae i roto i ngā arataki marau mō te reo Māori, Te Aho Arataki Marau mō te Ako i Te Reo Māori http://tereoMāori.tki.org.nz/Curriculum-guidelines.
Ngā kaupapa e waru i roto i te rauemi rongorau, He Reo Tupu He Reo Ora
E tika ana ngā pukapuka pānui mā:
Ngā ākonga i ngā kura auraki e ako ana i te reo (Ngā Tau 1-6);
Ngā ākonga i ngā kura Māori e ako ana ki te Taumata 1-3;
Ngā mokopuna kei roto i ngā kōhanga, ngā puna reo me ngā whare kōhungahunga – mō te pānui ngātahi;
te whānau e hiahia ana ki te whakatairanga i te reo ki te kāinga.
Ka whakamahia ngā pukapuka pānui e ngā kaiako hei āwhina i ngā ākonga kia ako ki ngā tikanga reo matatini whaitake, hei tauira
te ako i ngā kupu hou;
te kōrero i ngā āhuatanga o te reo;
te whakahua tika ina pānui ā-waha ana;
te whakawhanake i ngā pūkenga kōkiri kupu;
te whakamārama i ngā kaupapa i roto i te tuhinga;
te tūhono i ngā kōrero ki ngā wheako matawhaiaro.
E tautokona ana ngā ī-pukapuka pānui e:
ngā tuhinga tuihono mā ngā kaiako, tae atu ki:
ētahi whakaaro mō ngā mahi/ngohe reo tuarua
te whakamārama i te wetereo me te tikanga
ngā mahere paearu kounga aromatawai (e hāngai ana ki ngā Whāinga Paetae i roto i ngā arataki marau mō te reo Māori)
ngā waiata
ngā marohi mō ngā pānuitanga hāngai
ngā tauira pukapuka iti.
Reo Tupu
He Kanikani i te Ao
Ko ngā aratohu enei mā te kaiako mō te rauemi reo rua, He Kanikani i te Ao (Dances from Around the World), e kitea nei ngā tamariki e kanikani ana i ngā momo kanikani o te ao.
1 of 17Kei Runga i te Marae
E kōrero ana tēnei pukapuka mō ngā tāngata o te marae me ō rātau mahi – e ngana nei ki te whakatinana i te manaakitanga (hospitality).
2 of 17Kei te Ako a Arahia
E whai ana tēnei pūrākau i tētahi kōtiro e ako ana i ētahi pūkenga i te kura – me te ako ki te kōrero Māori ki tōna koroua.
3 of 17Kepapa Huarākau
Ka whakaaturia ngā tikanga mahi kepapa huarākau e tētahi pāpā ki tana tamāhine.
4 of 17Ko Āniwaniwa
Ka mahia he pikitia e tētahi kōtiro mō te āniwaniwa me ōna tae mā tana kuia. Ko Āniwaniwa tonu tana ingoa.
5 of 17Ko te Aha te Tino Wā o te Tau?
E whakaatu ana tēnei pūrākau i ngā mahi a tētahi whānau mō ngā wāhanga e whā o te tau. I toko ai te patai: He aha te wā tika mō te whānau? Ko te raumati tērā – nā te Kirihimete me te noho tahi me te whānau whānui.
6 of 17Me Tākaro!
E whakaatu ana i ētahi tamariki mai i ngā momo wāhi o Aotearoa me ngā hākinakina ka tākarohia e rātau.
7 of 17Ngā Kaimahi
Ko ngā aratohu enei mā te kaiako mō te rauemi reo rua, Ngā Kaimahi (The Workers). Kua kōrero ngā tamariki mō ā rātau mātua me ō rātau mahi hoki.
8 of 17Ngā Mahi Pārekareka kei te Marae
Ka haere ētahi tamariki ki te marae, ka ākona e rātou ētahi mahi ngahau Māori.
9 of 17Ngā Tino Kai
E miramira ana tēnei pūrākau i ngā tamariki puta noa i te ao e kōrero ana mō ā rātau kai o rātou ake whenua pērā ki te hāngī ki Aotearoa nei.
10 of 17Ngā Tino Keke
I tēnei pūrākau, e whakamārama ana tētahi wahine i ngā āhua o ōna keke, i ngā wāhanga o tana oranga i whiwhi keke ai ia(mai i tana tamarikitanga ki tōna pakeketanga) – ka hua atu ka puta he keke mīharo rawa atu mā tana tamaiti.
11 of 17Ngā Tohu o Tāwhirimātea
Ko ngā aratohu enei mā te kaiako mō te rauemi reo rua, Ngā Tohu o Tāwhirimātea (The Signs of Tāwhirimātea), e kitea nei tētahi tamaiti e matapaki ana, e kōrero ana mō te huarere mō te wiki e heke mai ana.
12 of 17Taku Whānau
Ko ngā aratohu enei mā te kaiako mō te rauemi reo rua, Taku Whānau (My Family), e taki ana te tama nei i ngā ingoa o ōna mātua, kaumātua hoki.
13 of 17Te Tino Kaiāwhina
E whakatauira ana tēnei pūrākau i ngā whanonga pai me te whakaute ki ētahi. He maha ngā momo mahi ka oti i tēnei tamaiti mō tana kaiako i ngā rā o te wiki, ā, kua whiwhi tiwhikete i te reo Māori mō ana mahi.
14 of 17Te Tiriti o te Akomanga
I tēnei pūrākau, ka whakarite te kaiako me ana ākonga i ētahi ture mō te akomanga i te tīmatanga o te tau.
15 of 17Whakapakari Tinana
Ko ngā aratohu enei mā te kaiako mō te rauemi reo rua, Whakapakari Tinana (Keeping Fit), e kitea nei ngā tamariki e whai ana i ngā tohutohu a te kaiako mō ētahi mahi kori tinana.
16 of 17Ko Wai mā ngā Whetū o Matariki? (DEL)
Kua waihangatia tēnei rauemi hei whakatenatena i ngā ākonga e ako ana i te New Zealand Curriculum kia tīmata i tā rātou ākona o te reo Māori. He maha ngā ngohe i roto i te pukapuka kaiako, he waiata anō hoki hei tautoko i ngā hua i puta mai i ngā pukapuka e rua.
17 of 17
Mō te rauemi
Rārangi Pukapuka: Reo Tupu
Taumata: Taumata 1