Skip to main content
He Kau Kāwana

He Kau Kāwana

PUKAPUKA

He Kau Kāwana 

Tainui

He kau rā! He kau rā! He tūpara! He pū repo! Ko ngā pakanga o Waikato e ngūnguru nei i au, au, auē hā. Mai Rangiriri, tae atu ki ngā whenua o Ngāti Apakura, ki Pāterangi, ka mutu ki Ōrākau i tū ai te pūehu, he maemae aroha ki ngā rangatira kua mene ki te pō. He rauemi tēnei mā ngā ākonga Tau 9-13 me ōna uri e whakataki ana i ngā mahi riri whenua, rangatiratanga hoki. He mahi toi, he mahi arohaehae, he mahi tuhinga kia whanake ai te kete mātauranga Māori. Tūwhitia te hopo e hika mā!

Tonoa he kape o te pukapuka mai i Down the Back of the Chair (MOE46294)

<img src="/images/decorative.jpg" alt"" />

Ko tēnei haka i titoa hei whakamaharatanga ki te whakawhitinga kōrero i waenganui i a Kāwana Kerei me Kīngi Potatau i ngā tau 1800.  I roto i te horopaki o tēnei haka ko te Kau te kupu whakarite mō te Pākeha. Ko te mahi a te Kau he kaihoro i ngā whenua me ngā rawa a te Māori. Nō muri tata mai i ngā kōrero a te tokorua nei, ka kitea tōna whakatinanatanga i roto i ngā riri whenua. Ko te tāhuhu kōrero o tēnei haka ko ngā riri whenua i roto i te rohe o Tainui. Ko tēnei haka ka huri āmio i ngā riri whenua o Tainui ka kōrero mō te aneatanga me ngā mūreretanga o te pakanga ki runga i ngā iwi o ēnei whenua. 

He kupu whakamahuki 

Ko tēnei kupu aratohu kaiako he rauemi hei āwhina i te kaiako ki te tiki i ngā kōrero hītori me ngā kaupapa matua mai i te haka “He Kau Kāwana” hei kaupapa ako mā ngā ākonga. 

Ngā kaupapa matua 

Ko ngā kaupapa matua ēnei ka kitea, ka rangona i roto i te roanga o te haka o “He Kau Kāwana”. Ko ēnei kaupapa ka noho hei aronga mō ngā mahi akoako, ka whakahāngai atu ki Te Marautanga o Aotearoa [TMoA]. Ko ngā rauemi, ko ngā ngohe, ka taka katoa mai i ēnei kaupapa matua: 

  • Ngā mūreretanga ki Rangiriri 
  • Ngā mūreretanga ki Rangiaowhia 
  • Ngā mūreretanga ki Ōrākau 

Te hononga ki Te Marautanga o Aotearoa 

Anei ngā wāhanga o TMoA me ngā whenu o ia wāhanga e hāngai ana ki ngā kaupapa matua o te haka “He Kau Kāwana”. 

Taumata 4–8 

TMoA 

  • Tikanga ā-iwi 
  • Ngā Toi 
  • Te Reo Māori 

Whenu 

  • Te Ao Hurihuri 
  • Ngā Mahi a Te Rehia 
  • Ā-Waha 
  • Te Whakaritenga Pāpori me te Ahurea 
  • Toi Ataata 
  • Ā-Tā 

I mua i te ruku ki ngā kaupapa o te haka nei “He Kau Kāwana”, ka taea e te kaiako me ngā ākonga ēnei kaupapa te tirotiro. 

  • Ngā riri whenua o Tainui 
  • Rangiaowhia 
  • Te mōteatea “E pā tō hau” 
  • Te pakanga o Rangiriri 
  • Te pakanga o Ōrākau 
  • Te pakanga o Pāterangi 
  • Te pakanga o Waiari-te-rangi 
  • Pōtatau Te Wherowhero 
  • Te Kīngitanga 
  • Kāwana Kerei 
  • Rewi Maniapoto me ōna pānga ki te pakanga i Ōrākau 
  • Te petihana “Homai te rā” 
  • Te whakahokitanga mai o Rangiriri ki Tainui 
  • Tūmātauenga te atua o te pakanga 

Mō te rauemi

Tonoa he kape o te pukapuka mai i Down the Back of the Chair (MOE46294)

Wāhanga Ako: Te Reo Māori, Tikanga ā-Iwi  

Taumata: Taumata 4, Taumata 5, Taumata 6, Taumata 7, Taumata 8  

Kaupapa: Te Aho Ngārahu  

Ngā rawa kei tēnei rauemi: