He mea waihanga tēnei pukapuka hei tautoko i ngā pouako ki te: 

• tautohu hononga ki Te Marautanga o Aotearoa 
• tautohu hononga ki Ngā Taumata Mātauranga ā-Motu ka Taea 
• whakahāngai i ngā kōrero o te putanga nei ki tā te kura hōtaka reo matatini 
• whakawhānui i ngā horopaki me ngā whakamahinga o tēnei pukapuka mā te whakatauira i ngā momo ngohe ako 
• tīpako i ngā pūkenga me te mātauranga e arotahitia ana me te tautohu i ngā rautaki ako hei whāngai i ēnei āhuatanga ki te ākonga. 

E whā ngā kōrero o roto i te pukapuka Te Wharekura 93. Kei ngā whārangi e whai ake nei he paku whakamārama mō ia kōrero. Kua tohua te momo reo tuhi o ia kōrero, ōna āhuatanga, me ētahi tauira nō roto tonu i ia kōrero. Ko te whāinga, kia āhei ngā ākonga ki te torotoro i te whānuitanga o ngā momo reo tuhi me ngā āhuatanga o tēnā momo tuhituhi, o tēnā momo tuhituhi. 

He Whāinga Ako 
Kia tautoko i ngā ākonga ki te: 

• whakawhanake i ō rātou mōhiotanga e pā ana ki ngā rākau a Tūmatauenga 
• whakawhanake i ō rātou pūkenga ki te tautohu i ngā take matua o tētahi pūrākau me te whakaraupapa tika mai i aua take 
• whakawhānui rautaki whakamārama kia taea ai te tautohu hononga i waenganui i ngā ariā, te pātai, te hīkaro, me te tautohu i te take me te whakaaro o te kaituhi. 

He Horopaki Ako 
Anei ētahi whakaaro mō ngā horopaki ako, arā, ko: 

• te pakanga 
• Tūmatauenga 
• ngā pūrākau 
• te mau rākau. 

1. Ohia manomanotia te kaupapa matua, arā, ko ngā rākau a Tūmatauenga. Tautohutia he aha ngā mea e hiahia ana ngā ākonga ki te mōhio mō ngā momo rākau a Tūmatauenga. 
2. Pānuihia ētahi pūrākau mō te wehenga o Ranginui rāua ko Papatūānuku. Ākina ngā ākonga kia matapaki i te mahi a Tūmatauenga. 
3. Whakamāramahia ētahi āhuatanga o te tuhinga whakaahua whānui, ā, whakaaturia ētahi tauira o ēnei āhuatanga ki ō ākonga. Hei tauira: ngā kupu ingoa, ngā kupu āhua, ngā kupumahi, me te reo ā-kaupapa.

Ka taea e te pouako te whakamahi ēnei ngohe hei aromatawai, hei whakawhānui hoki i ngā pūkenga o ngā ākonga. 

1. Ākina ngā ākonga kia matapaki i ngā pātai nei: 

• He aha ngā akoranga matua ka mau i a tātou mai i tēnei pukapuka? 
• He aha ngā pātai i tuhia e koe i mua i tō pānui i te pukapuka nei? 
• Kua whakautua ō pātai? Ki te kore, rapua he whakautu mā tētahi atu huarahi, arā, i te whare pukapuka, i te ipurangi, i ō whanaunga rānei. 

2. Tautohutia ngā tauira o te tuhinga tūhono i roto i te pukapuka, ā, whakamārama atu ki ngā ākonga ka pēhea te tuhinga tūhono e āwhina ai i te kaipānui ki te whai i te whakaaro o te kaituhi. Hei tāpiri atu, me whakamārama atu ki ngā ākonga mā te whakamahi i ngā momo tauira maha o te reo tūhono ka hono ai te tuhinga ki te kaituhi kia pārekareka ai ngā kōrero. 

He Hokinga Whakamuri hei Kōkiringa Whakamua 

1. Ākina ngā ākonga kia rangahau i tētahi pūrākau e whakamārama ana i ētahi tikanga Māori e rangona tonutia ana ināianei. 
2. Me uiui e ia ākonga tōna ake koroua, tōna ake kuia, pakeke rānei mō tētahi pūrākau i rangona ai e ia i a ia e tamaiti ana mō te pakanga. Kātahi ka whakaatu mai i te pārongo mā te whaikōrero, mā te whakaaturanga ā-rorohiko rānei. 

He Whakarāpopototanga 

E rua ngā wāhanga o tēnei tuhinga. Ko te wāhanga tuatahi, e whakamārama ana i ngā āhuatanga o te parawhakawai. Ko te whakaako i ngā pia ki te mau rākau tana arotahinga, arā, ko ngā nekehanga, te tū, te karo, te kuru, te aha atu. Ko te wāhanga tuarua e whakaingoa ana i ngā momo rākau a Tūmatauenga, me tōna āhua, me pēhea te pupuri i te rākau, nō hea te rākau, mā wai te rākau, arā atu. 

Te momo reo tuhi  

• He Tuhinga Whakaahua 
  - He tuhinga whakaahua whānui  

Ētahi āhuatanga o tēnei momo reo tuhi  

• He kupu āhua  
  Hei tauira: 
  - He tere, he hohoro te tangata mau rākau ahakoa herākau poto, he rākau roa. (wh. 3) 
  - Me kakama ngā waewae o ngā pia kia taea e ia te karo i ngā kurukuru a te hoariri. (wh. 3) 
  - Me tino kakama te hinengaro, otirā, me kanohi hōmiromiro hoki ... (wh. 5) 

• He kupu ingoa  
  Hei tauira: 
  - Hangaia ai ēnei ki te parāoa, ki te ōnewa, ki te pounamu, ki te kōhatu, me ngā rākau Māori pēneii te maire. (wh. 3) 
  - Ko te tī rākau tētahi o ngā mahi a Rēhia o te Māori o uki. Ko ētahi atu ingoa o tēnei mahi ko te poi rākau, ko te tītī touretua rānei. (wh. 4) 

• He kupumahi  
  Hei tauira: 
  - Ka tere mau te kōnui o tōna waewae ki te papa i mua i tana kuru. (wh. 2) 
  - Whakamahia ai ēnei rākau poto mō ngā pakanga tata … (wh. 3) 
  - Ka noho porowhita … (wh. 4) 
  - … ka tīmata ngā kaitākaro ki te waiata. (wh. 4)  

He Whakarāpopototanga 

He pūrākau tēnei e hoki ana ki ētahi tīpuna nō Tūhoe. Nō ngā tau 1800 i pupū ake ai te riri i waenganui i ngā iwi o Te Arawa me Tūhoe. Ka pakanga a Te Purewa, he rangatira nō Tūhoe, ki tētahi rangatira nō Te Arawa, ko Tionga. I te mutunga iho, ka toa a Te Purewa. 

He whakarāpopototanga 

Kei tēnei wāhanga ētahi whakataukī e hāngai ana ki te pakanga. E whakamārama ana tēnei wāhanga i te tūhonotanga o ngā whakataukī ki te ao o te pakanga. Kei roto i te whakataukī te whakapapa o tētahi kōrero o nehe. Mā te whakataukī e whakarāpopoto tērā paki. 

He Whakarāpopototanga 

E whakamārama ana tēnei tuhinga i te wānanga mau rākau ka whakahaerehia i te rohe o Tūhoe. Ko tēnei wānanga, ko Te Matarua. He wānanga mā Tūhoe anake hei whakaako i ngā tikanga, i te reo o Tūhoe.