Ngā Tūtohi Whakahāngai i Te Waharoa Ararau me te e-asTTle ki Te Marautanga o Aotearoa 2025
Ko tā tēnei rauemi, he tuku kupu aratohu, he tuku tūtohi whakahāngai hoki e whakamahia ana i waho atu i Te Waharoa Ararau me te e-asTTle hei hāpai i te aromatawai mō ngā pūrongo.
E rua ngā tūtohi whakahāngai hei whakamahinga mā ngā kura kia mārama ai rātou ki te whanaketanga me te angitu o te mokopuna i ēnei wāhanga ako hou o Te Marautanga o Aotearoa kua whakahoutia:
Te Reo Rangatira (Tau 0-6)
Pāngarau (Tau 0-8)
He rongoā taupua ngā tūtohi, hei tautoko i ngā whakataunga aromatawai i te wā e whakawhanakehia ana te rauemi Aromatawai hou, e whakahāngaitia ana hoki ngā rauemi o nāianei ki te marautanga hou. |
- Te Waharoa Ararau
- e-asTTle
Ngā Taumata o TMoA (tawhito) |
|
Ngā Tau: TMoA (hou) |
Taumata: Ngā Kete Kōrero |
He Manu Tuhituhi |
Ngā Tau: TMoA (hou) |
Ngā Kaupae o te Poutama Tau |
Te Reo Rangatira |
Pānui |
Tuhituhi |
Pāngarau |
Pāngarau |
||
Te Taumata 1 |
Tūārere 1 |
0-6 marama |
KHa |
Ka Oho |
0-6 marama |
Kaupae 1-2 |
Tau 1 |
KHa.KHe |
Ka Oho |
Tau 1 |
Kaupae 2-3 |
||
18 marama |
KHe.KHi |
Ka Oho |
||||
Tau 2 |
KHi.KKa |
Ka Whai Huruhuru |
Tau 2 |
Kaupae 4 |
||
Te Taumata 2 |
Tau 3 |
KKe |
Ka Whai Huruhuru |
Tau 3 |
Kaupae 5 |
|
Tūārere 2 |
Tau 4 |
KKi.KPa |
Ka Marewa |
Tau 4 |
Kaupae 5 |
|
Te Taumata 3 |
Tau 5 |
KPa.KPe |
Ka Marewa |
Tau 5 |
Kaupae 6 |
|
Tau 6 |
KPe.KPi |
Ka Marewa e piki haere ana ki |
Tau 6 |
Kaupae 6 |
||
Te Taumata 4 |
Tūārere 3 |
Tau 7 |
KPi.KPo |
Ka Rere |
Tau 7 |
Kaupae 7 |
Tau 8 |
KPo.Muka |
Ka Rere |
Tau 8 |
Kaupae 7-8 |
Tirohia te pouaka "Mō te rauemi" ki raro nei e kitea ai ngā rauemi hāngai.
Kua whakaritea ngā taumata kia hāngai ki ngā tūārere me ngā tau mō:
Ngā Kete Kōrero – he Pou Tarāwaho Whakataumata e whakarite ana i ngā tuhinga kua hoahoatia hei tautoko i te mokopuna e ako ana ki te pānui i te reo Māori i ngā taumata e uaua haere ana.
He Manu Tuhituhi – he Pou Tarāwaho Whakataumata e whakarite ana i ngā tuhinga kua hoahoatia hei tautoko i te mokopuna i roto i te tuhituhi.
Ngā Kaupae o te Poutama Tau – he taumata whanaketanga e whakamahia ana hei aroturuki, hei hāpai hoki i te whanaketanga o te mokopuna i te Pāngarau, mō te taha ki te mātauranga tau, ki ngā rautaki, me te reo Pāngarau.
Ngā Taumata o TMoA (tawhito) |
|
Ngā Tau: TMoA (hou) |
Taumata: Ngā Kete Kōrero |
Te Reo Rangatira |
Pānui |
||
Te Taumata 1 |
Tūārere 1 |
0-6 marama |
KHa |
Tau 1 |
KHa.KHe |
||
18 marama |
KHe.KHi |
||
Tau 2 |
KHi.KKa |
||
Te Taumata 2 |
Tau 3 |
KKe |
|
Tūārere 2 |
Tau 4 |
KKi.KPa |
|
Te Taumata 3 |
Tau 5 |
KPa.KPe |
|
Tau 6 |
KPe.KPi |
||
Te Taumata 4 |
Tūārere 3 |
Tau 7 |
KPi.KPo |
Tau 8 |
KPo.Muka |
Hei tauira:
Ka pīrangi pea te kaiako ki te whakahaere i te Pānui Haere hei aromatawai i te hāngai o te pānui a te mokopuna ki tana Tūārere me tana Tau i Te Marautanga o Aotearoa kua whakahouhia. Hei tauira, mēnā kei te Tau 2 te mokopuna, ko tana taumata pānui, kei te whakawhiti i te Kete Harakeke (i) – Kete Kiekie (a), tērā rānei kei te Kete Kiekie (a), kei te whakawhiti rānei i waenga i te Kete Kiekie (a) me te (e).
Kia mōhio mai: Mēnā kāore te Tau o te mokopuna i te hāngai ki te whānuitanga o ngā poutama o Ngā Kete Kōrero, he tohu pea tēnei me whai tautoko atu anō te mokopuna hei whakawhanake i ōna pūkenga pānui.
Ngā Taumata o TMoA (tawhito) |
|
Ngā Tau: TMoA (hou) |
He Manu Tuhituhi |
Te Reo Rangatira |
Tuhituhi |
||
Te Taumata 1 |
Tūārere 1 |
0-6 marama |
Ka Oho |
Tau 1 |
Ka Oho |
||
18 marama |
Ka Oho |
||
Tau 2 |
Ka Whai Huruhuru |
||
Te Taumata 2 |
Tau 3 |
Ka Whai Huruhuru |
|
Tūārere 2 |
Tau 4 |
Ka Marewa |
|
Te Taumata 3 |
Tau 5 |
Ka Marewa |
|
Tau 6 |
Ka Marewa e piki haere ana ki |
Hei tauira:
Ka kōwhiri pea te kaiako i tētahi tīpakonga tuhituhi nā te mokopuna, ka whakatairitea ai ki tana Tūārere me tana Tau i Te Marautanga o Aotearoa. Hei tauira, i te nuinga o te wā mō te mokopuna Tau 3, ka noho tana taumata tuhituhi ki waenga i te Ka Whai Huruhuru me te Ka Marewa.
Ā muri i tēnā, me titiro te kaiako ki te huinga rauemi o He Manu Tuhituhi kia mārama ai ia ki ngā pūkenga tuhituhi e whakawhanakehia ana e te mokopuna i roto i ngā poutama o He Manu Tuhituhi.
Kia mōhio mai: E tautohu ana a He Manu Tuhituhi i ngā akoranga matua me mātua whai e te ākonga hei āwhina i a ia ki te tū mai hei kaituhituhi kua pakari ake. Kua waihangatia tēnei nā runga i te ara o te whanaketanga, kāore nei e herea ana ki te whakaaro me eke ki tētahi taumata whāiti i tētahi wā whāiti, engari kia eke ki ētahi pae i runga i te mōhio me te mārama ki te wāhi i ahu mai ai te mokopuna me tana whanaketanga.
Mēnā i tōmuri te rumakina o te ākonga, ehara pea ia i te kaituhi o te taumata o Ka Oho, inā hoki kua whai kē ia i ētahi o ngā pūkenga me ngā rautaki o te kaituhi tōmua, engari me tautoko tonu ia e ako haere ai ia i ngā āhuatanga whāiti o te tuhi ki te reo Māori.
Ngā Taumata o TMoA (tawhito) |
|
Ngā Tau: TMoA (hou) |
Ngā Kaupae o te Poutama Tau |
Pāngarau |
Pāngarau |
||
Te Taumata 1 |
Tūārere 1 |
0-6 marama |
Kaupae 1-2 |
Tau 1 |
Kaupae 2-3 |
||
Tau 2 |
Kaupae 4 |
||
Te Taumata 2 |
Tau 3 |
Kaupae 5 |
|
Tūārere 2 |
Tau 4 |
Kaupae 5 |
|
Te Taumata 3 |
Tau 5 |
Kaupae 6 |
|
Tau 6 |
Kaupae 6 |
||
Te Taumata 4 |
Tūārere 3 |
Tau 7 |
Kaupae 7 |
Tau 8 |
Kaupae 7-8 |
Hei tauira:
Ka pīrangi pea te kaiako ki te whakamahi i ngā whakamātautau pāngarau ki te hihira i te tika o te whanaketanga o te mokopuna. Ka taea te whakahāngai ngā taunakitanga pāngarau, ngā māka pāngarau rānei ki te Tūārere me te Tau o te mokopuna i Te Marautanga o Aotearoa kua whakahouhia. Hei tauira, mēnā he Tau 4 te mokopuna, i tōna tikanga kei te Kaupae 4 ia, kei tua atu rānei ia.
Kia mōhio mai: Mēnā kāore te Tau o te mokopuna i te hāngai ki te whānuitanga o te taumata pāngarau e tika ana, e tohu pea tēnei i te tika o te tautokona tonutia ōna hei whakawhanake i ōna pūkenga pāngarau.
Mō tēnei rauemi
E rua ngā tūtohi whakahāngai hei whakamahinga mā ngā kura kia mārama ai rātou ki te whanaketanga me te angitu o te mokopuna i ēnei wāhanga ako hou o Te Marautanga o Aotearoa kua whakahoutia: