Skip to main content

Tūārere 1

Poutama Pāngarau

Kua whanake ake te Poutama Pāngarau hei hanganga ara whakaako mō ngā takiwā reo Māori. He anga māihiihi tō te hōtaka nei hei whakaako i te pāngarau, ā, ka whai i ngā huatau o te Mata Ako e tohutohu atu rā i ngā peka matua o ngā akoranga tūāpapa nō ngā whenu katoa o te pāngarau. Kei reira tohutohu ai hoki i ngā hononga i waenga o aua whenu, me te mārohirohi i ngā ara hei whakarite i te hōtaka i roto i te akomanga.
Mau ana i te Poutama Pāngarau ngā huihuinga rauemi tatanga mō ngā akomanga hei tautoko i te whakaakoranga o te pāngarau, hei whai hononga hoki ki ngā rauemi pāngarau kē atu.


Kua whakaritea kia toru ngā taumata matua o te hōtaka, hei tauira, huaina ai hei tūārere:
Tūārere 1 (Tau Ako 0-3): Ko ngā huatau tūāpapa o te pāngarau.
Tūārere 2 (Tau Ako 4-6): Ko te mātauranga tūāpapa, e puta ake rā i ngā mōhiotanga tōmua, hei tāpiripiri atu i ngā tikanga tuatini ake o te pāngarau.
Tūārere 3 (Tau Ako 7-8): Ko ngā huatau tuatini, he whakariterite i ngā mokopuna mō ngā tūārere ako e whai ake ana.


Hei reira e hāngai ai ngā rauemi ki te pakeke o te mokopuna, arā, ka uaua ake, kia hānga hoki ki ngā tūārere whānakenake.

 

Ngā Mata Ako

Tohutohu ai ngā Mata Ako i te hōtaka nei i ētahi o ngā pūkenga hihira pū me te mātauranga taketake o te pāngarau. Ehara i te mea he wāhanga noa iho o te whatu o te pāngarau aua huatau nei, engari ka whakarato hoki i te tīrewa taketake e tauhonohono ai ngā tini wāhanga o te pāngarau.

Heoi, he mea hira pū te āhukahuka ki te mea he maha ngā huatau matua e hira pū ana hoki ki te māramatanga o ngā ākonga. Me āta whakaaro aua huatau nei e ka māherehere atu i te marautanga matarau o te pāngarau.

 

Te Uara Tū

He whakamārama mō te mata ako nei:

Ahu atu ai te uara tū i te tūāpapa o te pūnaha tau katoa. Mā te māramatanga atu ki te uara tū e mōhio ai ngā mokopuna ki te ritenga o ngā mati o tētahi tau e ai ki te taunga – he tikanga hira pū hei tātaitai i ngā paheko taketake, he pērā me te tāpiritanga, te tangohanga, te whakareatanga, te whakawehenga.
Tautokona atu ai hoki ngā mokopuna kia mārama atu ki ngā huatau, he pērā me ngā tau ā-ira, me ngā hautau, e āhei ai rātou ki te whakaotioti i ngā rapanga pāngarau tuatini ake.
Ki te kore ngā tikanga uara tū e mau, ka pōnē ngā mokopuna i ngā tikanga tau me te tauhonohono atu, ā, hei reira ka uaua te whai rānei i ngā pūkenga pāngarau o ngā taumata o runga, te whakahāngai rānei i te pāngarau ki ngā horopaki kikokiko.

Tau Ako

Ngā Whāinga Matua

6 marama

Tautohu, pānui me te tuhi i ngā tau ki te 10

Te Ngako o te Whāinga:

  • Tautohu, pānui me te tuhi i ngā tau ki te 10.
  • Mārama ki te tikanga o te mati: kei te tipu te māramatanga o ngā mokopuna ki ngā kotahi me ngā tekau tae noa ki te 10.
  • Āhukahuka tau: āhukahuka, te raupapa me te tipu o te māramatanga o te hanga uara tū tae noa ki te 10.
  • Tatau, te whakarōpū: te ako ki te tatau pānga tahi me te mārama ki te panga kei waenganui i ngā tau
    • Hei tauira: ko te 10 he rōpū kotahi o ngā kotahi tekau.
  • Whakaatu tau: te whakamahi rauemi rāwekeweke hei whakaatu tau, mā te arotahi ki ngā kotahi me ngā 10.
    • Hei tauira: he anga pirepire

1 Tau

Tautohu i te uara tū o ngā tau ki te 10, ki te 20 hoki.

Te Ngako o te Whāinga:

  • Tautohu, te pānui me te tuhi i ngā tau ki te 20.
  • Whakamahi tauhono o te 5, o te 10.
  • Wāwāhi tauhono me te 10.
  • Wāwāhi me te whakarōpū tau ki te 20 me te kite i ngā tauira o roto i ngā wāwāhinga, pērā i ngā tau roha me ngā tau kiato.
  • Tautohu i te uara tū o ngā mati kei roto i ngā tau 10 ki te 20.
  • Whakawhiti i ngā whānau 1 ki ngā whānau 10.
    • Hei tauira: 14 ngā tahi = kotahi tekau, me ngā tahi e whā.
  • Whakaatu tau: te whakamahi rauemi rāwekeweke hei whakaatu tau, mā te arotahi ki ngā 1 me ngā 10.
    • Hei tauira: he anga pirepire.

2 Tau

Tautohu i te uara tū, te uara mati, me te uara katoa o tētahi tau, ki te 100

Hei tauira: 46 = 40 + 6

Te Ngako o te Whāinga:

  • Tautohu, pānui me te tuhi i ngā tau ki te 100.
  • Whakamahi tauhono o te 20.
  • Mārama ki te tikanga o ngā tau ngahuru, ki te 100.
    • Hei tauira: e 6 ngā tekau kei roto i te 60.
  • Tūhura i ngā momo whakaritenga o te wāwāhi me te whakarōpū tau anō.
  • Wāwāhi me te whakarōpū i ngā tau, ki te 100.
  • Whakawhiti i ngā whānau 10 ki ngā whānau 100.
    • Hei tauira: 240 = e 2 ngā rau, e 4 ngā tekau.
  • Whakamahi whakaaturanga rauemi rāwekeweke hei whakaatu i ngā tau, mā te arotahi ki ngā kotahi, tekau, me ngā rau.
    • Hei tauira: ngā poro hanganga 10.

3 Tau

Tautohu i te uara tū, te uara mati, me te uara katoa o tētahi tau, ki te 1000

Te Ngako o te Whāinga:

  • Tautohu, te pānui me te tuhi i ngā tau ki te 1000.
  • Whakamahi tauhono o te 100.
  • Kōrero i te maha o ngā 10 kei roto i tētahi tau mati-3.
  • Kōrero i te maha o ngā 100 kei roto i ngā tau mati-4 me ngā tau mati-5.
  • Whakawhiti i te whānau-100 ki ngā whānau-1000.
    • Hei tauira: 2240 = e 2 ngā mano, e 2 ngā rau, e 4 ngā tekau.
  • Tautohu i ngā uara tū, tau roha, tau kiato o tētahi tau ki te 1000.
    • Hei tauira: 426 = 400 + 20 + 6
  • Whakaatu tau: te whakamahi rauemi rāwekeweke hei whakaatu tau ki te 1000 me te marama i te wāhi tū o ia tau, o ia tau.
    • Hei tauira: te whakamahi rārangi tau.

Mō te rauemi

Tūārere: Tūārere 1
Wāhanga Ako: Pāngarau

Reviews
0
No reviews available. Be the first to review this resource.