Hauora

Aronga Reo

Ko te aronga reo matua ko te pūmahi wātū ‘Kei te ...’ – ka whakamahia ki konei me ngā tūmahi, hei tauira, ‘tākaro’ me ‘oma’. 

Ka rongo hoki koe i te tīmatanga pātai ‘Kei hea ...’ – me te pūhono ‘Kei muri’.

Aronga Reo

Mā tēnei hākoritanga-reo e whakaū te pūmahi ‘Kei te ....’ i mua i ngā tūmahi ‘peke’, ‘oma’, me ‘āwhina’. 

Ka rongo hoki koe i tētahi hanga mō te kī ‘kaua’; arā, ‘Kaua e TŪMAHI’, hei tauira, ‘Kaua e peke’.

Aronga Reo

E aro ana tēnei hākoritanga-reo ki ngā rerenga whakaahua ka tīmata ki te ‘He ...’ . 

Hei tauira, ‘He tama iti a Piripi’.

Kei konei anō he tauira mō te whakakāhore i aua rerenga, mā te whakamahi i te hanga e whai ake nei: 

Ehara + (tumu rerenga) i te ... . 

Hei tauira, ‘Ehara a Piripi i te tama tere’.

Aronga Reo

I roto i tēnei hākoritanga-reo, ka rongo koe i te tīmatanga rerenga whakaahua ‘He ... ’, hei tauira, ‘He kākano au’; ‘He pōuri’.

Ka rongo hoki koe i te tūkapi takirua ‘tāua’.