Skip to main content
Rapanga Pāhekoheko - Te Tau me te Taurangi Taumata 4

Rapanga Pāhekoheko - Te Tau me te Taurangi Taumata 4

WEB

He Rapanga Pāhekoheko

Te Tau me te Taurangi | Taumata 4

He Whakamārama

He ngohe ēnei hei whakahau i ngā ākonga ki te whakawhitiwhiti kōrero i roto i te rōpū iti, hei whakaoti rapanga pāngarau. Ka whai wāhi mai ko ngā pūkenga nei:

  • te pānui;
  • te āta whakarongo;
  • te whakawhitiwhiti kōrero;
  • te mahi tahi me te rōpū;
  • te āta whakaaro arorau;
  • te whiriwhiri rautaki hei whakaoti rapanga;
  • te āta whakaaro ki te tika, te whaitakenga rānei o te otinga.

E hāngai ana ngā ngohe ki tēnā, ki tēnā o ngā whenu o te marautanga, waihoki ki tēnā taumata ki tēnā. He tauira noa iho ēnei rapanga. Māu, mā te kaiako e whakarite āu ake rapanga e hāngai ana ki āu ake ākonga. He māmā anō hoki te huri i ngā tau o roto i ngā rapanga kia uaua ake, kia ngāwari ake rānei mā te rōpū ākonga.

E tino aro ana ēnei ngohe ki te whāinga paetae mō ‘Te Reo Matatini o te Pāngarau’ o ia taumata o te marautanga pāngarau, arā:

Ka whakawhitiwhiti whakaaro, ka āta wānanga te ākonga i āna mahi pāngarau, mā te kupu (ā-waha, ā-tuhi), mā te tohu, me ngā momo whakaahuahanga e hāngai ana. He mea nui tēnei hei tautoko i te whakatutukitanga o ngā whāinga paetae e whai ake nei, e pakari anō ai te whakaaro arorau, te whakaaro arohaehae, te whakaaro whaitake me te auahatanga o te ākonga e hāngai ana ki tēnei taumata.

Ngā Tohutohu

  • E whā ngā kāri mō ia rapanga. Kua tuhia te rapanga, te pātai rānei ki ia kāri, me ētahi kōrero hei āwhina ki te whakaoti i te rapanga. He rerekē ngā kōrero āwhina kei tēnā kāri, kei tēnā.
  • Ka mahi takiwhā ngā ākonga, ka hoatu he kāri ki ia ākonga.
  • Me noho matatapu ngā kāri ki ia ākonga, arā, kāore e whakaaetia te titiro a tētahi ki te kāri a tētahi atu.
  • Mā ia ākonga e pānui ngā kōrero kei tana kāri, hei āta whakarongo mā te rōpū.
  • Ka mahi tahi, ka whakawhitiwhiti kōrero te rōpū ki te whakaoti i te rapanga. He pai tonu te tuhi whakaaro, te tuhi pikitia rānei ki te papa tuhituhi hei āwhina i te rōpū.

Torohia te pouaka Mō te rauemi ki raro nei e kitea ai ngā rauemi hāngai:

  • Rapanga pāhekoheko 4.1 (.pdf)
  • Rapanga pāhekoheko 4.2 (.pdf)
  • Rapanga pāhekoheko 4.3 (.pdf)
  • Rapanga pāhekoheko 4.4 (.pdf)
  • Rapanga pāhekoheko 4.5 (.pdf)
  • Rapanga pāhekoheko 4.6 (.pdf)
  • Rapanga pāhekoheko 4.7 (.pdf)
  • Rapanga pāhekoheko 4.8 (.pdf)
  • Rapanga pāhekoheko 4.9 (.pdf)
  • Rapanga pāhekoheko 4.10 (.pdf)

Te Tau me te Taurangi
Taumata 4:

1.     Ka mōhio ki:

  • ngā meka whakawehe matua;
  • te whakaawhiwhi tauoti, tau ā-ira hoki.

2.     Ka mōhio ki ngā tikanga o:

  • te tau tōraro me te tau tōrunga;
  • te tau toitū;
  • te ōwehenga;
  • te uara tū o ngā tau ā-ira:
  • te maha o ngā haumano, ngā haurau, ngā hautekau, ngā tahi, ngā rau me ngā mano kei roto i tētahi tau ā-ira (tae atu kia 3 ngā mati ā-ira).

3.     Ka mōhio ki te kimi mai i ngā taurea me ngā tauwehe o tētahi tau.

4.     Ka mōhio ki ngā hautau, ngā tau ā-ira, ngā ōrau me ngā ōwehenga māmā:

  • ngā huringa hautanga: hautau ↔ tau ā-ira ↔ ōrau;
  • ngā raupapa tatauranga tau ā-ira (haumano, haurau, hautekau);
  • te raupapa hautau, tau ā-ira, ōrau hoki;
  • te whiriwhiri hautau ōrite.

Te Rapanga

Te Pātai

Ngā Kōrero āwhina

He Kupu Matua

Te Otinga

Whārangi Tārua

Rapanga pāhekoheko 4.1 (.pdf)

He aha te tau?

 

 

  • He tau ā-ira, kotahi tōna mati ā-ira
  • Ina whakaawhiwhia, ko te 30 te tekau e pātata ana.
  • He taurua katoa ōna mati.
  • E 284 ōna hautekau.
  • tau ā-ira
  • whakaawhiwhi
  • taurua
  • mati
  • hautekau

28.4

Whārangi Tārua

Rapanga pāhekoheko 4.2 (.pdf)

He aha te tau?

 

 

  • He hautau, he nui ake tōna taurunga i tōna tauraro.
  • He taurea o te hauwhā.
  • He tau toitū te taurunga o te hautau.
  • Kei waenganui i te 3 me te 4.
  • hautau
  • taurunga
  • tauraro
  • taurea
  • hauwhā
  • tau toitū

13/4

Whārangi Tārua

Rapanga pāhekoheko 4.3 (.pdf)

He aha te tau?

 

 

  • He tauwehe o te 81.
  • Ina whakaawhiwhia, ko te 30 te tekau e pātata ana.
  • He taurea o te 3.
  • Whakareatia ōna mati, ka 14.
  • tauwehe
  • taurea
  • whakaawhiwhi
  • mati

27

Whārangi Tārua

Rapanga pāhekoheko 4.4 (.pdf)

He aha te tau?

 

 

  • He tau ā-ira, e toru ōna mati ā-ira.
  • Kotahi te nui ake o te mati haumano i te mati haurau.
  • Kotahi te nui ake o te mati haurau i te mati hautekau.
  • E 35 ōna hautekau.
  • tau ā-ira
  • mati ā-ira
  • haumano
  • haurau
  • hautekau

3.567

Whārangi Tārua

Rapanga pāhekoheko 4.5 (.pdf)

He aha te tau?

 

 

  • He ōrau, he nui ake i te 100%.
  • Ina hurihia hei hautau, he taurea o te hauwhā.
  • Ina hurihia hei tau ā-ira, 12 ōna hautekau.
  • Ina tāpirihia ōna mati, ka 8.
  • mati
  • ōrau
  • taurea
  • hautekau

125%

Te Tau me te Taurangi
Taumata 4:

5.     Ka kōwhiri, ka whakamārama i te rautaki e tino whaihua ana hei whakaoti rapanga e whai wāhi mai ana te tauoti, te hautau, te tau ā-ira me te ōrau, te ōwehenga, te tau tōpū me te taupū māmā:

  • rautaki tatau;
  • rautaki tāpiripiri;
  • rautaki whakarea
  • rautaki pānga riterite māmā.

6.     Ka mārama ki te whaitakenga o te otinga o tētahi rapanga.

Te Rapanga

Te Pātai

Ngā Kōrero āwhina

He Kupu Matua

Te Otinga

Whārangi Tārua

Rapanga pāhekoheko 4.6 (.pdf)

E hia te rahi o te pūtea i wini i a Hakopa?

 

 

  • Ka wini i a Hakopa tētahi o ngā pūtea nui o Lotto.
  • Ko tētahi 25% o te pūtea i hoatu ki ōna whanaunga.
  • Ko tētahi 50% o te toenga i waiho ki tāna pūtea pēke.
  • Ko te toenga ($6000) i pau ki te hoko i tētahi motukā
  • ōrau
  • pūtea pēke

$16,000

Whārangi Tārua

Rapanga pāhekoheko 4.7 (.pdf)

 

E hia te utu mō te hunga pakeke ki te haere ki te pikitia?

 

 

  • Tērā tētahi whānau i haere ki te pikitia.
  • Tokorua ngā mātua, tokotoru ngā tamariki i tēnei whānau.
  • He haurua te utu tamariki i te utu mō te hunga pakeke.
  • $45.50 te utu mō te whānau katoa.
  • haurua

$13.00

Whārangi Tārua

Rapanga pāhekoheko 4.8 (.pdf)

 

E hia ngā pōro tēnehi, e hia ngā pōro hahau i hokona?

 

 

  • E $77.50 i pau ki te hoko i ētahi pōro tēnehi me ētahi pōro hahau.
  • E $2.50 te utu mō te pōro tēnehi kotahi.
  • E $4.00 te utu mō te pōro hahau kotahi.
  • He haurua te utu o ngā pōro hahau i te utu o ngā pōro tēnehi.
  • haurua

15 ngā pōro tēnehi

 

10 ngā pōro hahau

Whārangi Tārua

Rapanga pāhekoheko 4.9 (.pdf)

 

E hia karamu te taumaha o te pouaka?

 

 

  • Tekau mā rua ngā māpere kei roto i tētahi pouaka.
  • E 700 karamu (700g) te taumaha o te pouaka me ngā māpere o roto.
  • Ka tangohia ētahi māpere, ā, ka heke te taumaha o te pouaka me ngā māpere e toe ana ki te 625g.
  • E 4 ngā māpere i tangohia atu.
  • karamu

475g

Whārangi Tārua

Rapanga pāhekoheko 4.10 (.pdf)

E hia tau te pakeke o ia tamaiti?

 

 

  • Tokotoru ngā tamariki – ko Hera rāua ko Hinewai ngā kōtiro, ko Matiu te tama.
  • He ōrite te pakeke o ngā kōtiro.
  • E 2.5 tau te pakeke ake o te tama i ngā kōtiro.
  • Hui katoa, e 37 te tapeke o ō rātou tau.
  • tapeke

Hera = 11.5 tau

Hinewai = 11.5 tau

Matiu =

14 tau

He rerekē pea te kounga o ngā whakaahua kei tēnei whārangi nā tō momo pūrere matihiko, heoi anō, ki te tiki ake i ngā whakaahua, ka tika te kounga.

Mō te Rauemi

Taumata: Taumata 4
Wahanga Ako: Pāngarau
Kohinga Whāiti: Rapanga Pāhekoheko

Materials that come with this resource: