Skip to main content
Te Wharekura 58

Te Wharekura 58

PUKAPUKA

Te Wharekura 58

Nā Eileen Mata Te Rangi rātou ko Rihi Puhiwahine, ko Te Rerehau ngā kōrero
Nō Patupaiarehe me Ngāti Awa tētahi o ngā waiata, ā, nō Ngāti Tūwharetoa hoki ētahi waiata
Nā Te Taite Te Tomo te whakamārama mō tētahi o ngā waiata
Nā Te Maari Gardiner te pikitia me te uhi

He kohinga tēnei o ngā waiata i tangohia i Ngā Mōteatea 1, i tuhia rānei e Eileen Mata Te Rangi. Ko ētahi o ngā waiata nei he mea tito i ngā kōrero nō Ngāti Tūwharetoa. 

Te Wharekura 58

He mihi 

Tēnei te tuku mihi atu ki a Eileen Mata Te Rangi, nāna te katoa o ngā tuhituhinga o tēnei whakaputanga o Te Wharekura 58. Ka nui te aroha ki a ia me tana iwi nā rāua te whakaae kia tukuna ngā pakiwaitara nei ki te ao. Hāunga rā, ko ēnei o ngā tuhituhinga ko He Waiata Aroha mō Te Toko (Mahutu), ko He Aroha mō Te Tomo, me He Waiata Aroha nā Te Turehu (Patupaiarehe), i tīkina mai i te pukapuka Ngā Mōteatea , hei āwhina i te kaupapa Mōteatea nei. Me tuku mihi whānui hoki ki ngā iwi nā rātou te mahi kohikohi me te whakatā tuatahitanga i a rātou ki te whei ao. Nā reira, me kaha tonu koutou e ngā tauira e hiakai mai nei ki tēnei reo rangatira, ki te kimi, ki te whai i ēnei momo tuhinga i ngā wāhi katoa o te ao tā pukapuka. 

Kua whakakorea tēnei rauemi tā. Ka kitea pea te rauemi nei ki te ruma rauemi o tō kura. 

Ngā pūrākau kei roto i te puka nei: 

  • Pīhanga 
  • Te inoi ki a Tāne 
  • Te whakawai i te waka i a Te Reporepo 
  • Te aroha a ngā maunga 
  • Ruapehu 
  • Waiata aroha 1 
  • Waiata aroha 2 
  • Ngā moteatea 
  • He waiata aroha mō Te Toko (Mahuta) 
  • He waiata aroha mō Te Tomo 
  • He waiata nā te tūrehu (Patupaiarehe) 

Torohia te pouaka "Mō te rauemi" ki raro nei e kitea ai ngā rauemi hāngai.

Pīhanga

Nā Eileen Mata Te Rangi

Hei tīmatanga kōrero ēnei mō te takiwā, e ai ki te kaituhituhi o te pakiwaitara nei, hei whakaatu ingoa maunga, ingoa kāinga, ingoa tīpuna hoki hei whakatū i te kaupapa. 

E te whaea Pīhanga 
E tū teitei nei i runga i te papa 
Waipapa te wai ū o te whaea 
Te whaea Pīhanga 

I koropupū ake ngā puna o Tokaanu 
I ō tahataha 
Te wāhi nohonga maunga 

A Tī Oreore me Tī Katakata 
Ngā kapua pateri kaihau 
Ngā kaitiaki o ngā puna 
Ngā mokopuna ... ō mokopuna. 

Ka takahui te iwi 
Ka titiro ki te atatū 

Ka tūhāhā a Te Rangitautahanga 
Te amokapua, te upoko āriki 
I te wāhi nohonga maunga. 

Ka kī ia ki tōna iwi 
Kua tae ki te wā ki te hanga waka 
Koinei te pūrākau o te iwi 

Te Reporepo, te tātai whetū. 

He kōrero whakamārama 

Pīhanga – he ingoa maunga kei roto o Ngāti Tūwharetoa, ā, e mōhio whānuitia ana e te ao. 
Tokaanu – he kāinga tēnei e tū ana ki te taha tonga o te roto o Taupō nui ā Tia (Taupō Moana). 
Tī Oreore, Tī Katakata – he ingoa whetū ēnei kei te kāhui o ngā Magellan Clouds i whakamahia rā e Ngatoroirangi i te hekenga nui ki Aotearoa. E ai anō ki te kōrero, i noho te pīataata o aua whetū nei hei kaitiaki ki ngā wai puna o Tokaanu, ā, hei mokopuna tonu ki a Pīhanga. 
kapua pateri kaihau – Magellan Clouds. 
takahui – te whakarōpū, te huihui. 
Te Rangitautahanga – he ingoa ariki, rangatira hoki ko ia te amokapua (ariki) o te iwi o te takiwā. 
pūrākau – he kōrero, he pakiwaitara. 
Reporepo – he ingoa waka tēnei i hangahia. He ingoa tātai whetū anō i whaia e Ngatoroirangi kia tae ora mai ai te waka a Te Arawa ki Aotearoa nei. 

Ngā Kupu Whakamārama

A

aho   envelop 
ākina   dashing 
amokapua   chief, leader 
ārei   obstacle 
atiati   drive off as in banish 
aweko   knowing 
āwhā   storm 

 

H

haeata   dawn 
hanga   build, make, construct 
hanguru   rumble 
haurui   dispel, dispelling 
hawa   tremble 
hikuwai   source of a stream 
horoi (a) mutunga kore   wash in eternal glory 
horokukū   reluctant 
hukinga   source 

 

K

kakano   texture 
kapua pateri kaihau   Magellan clouds 
kārapu   splash 
kārarapa   flashing 
kōhumuhumu   whisper 
koimutu   truncated 
kōripo   whirlpool 
korowai raurau   cloak of leaves  

Mō te rauemi

Kua whakakorea tēnei rauemi tā. Ka kitea pea te rauemi nei ki te ruma rauemi o tō kura. 

Taumata: Taumata 6, Taumata 7, Taumata 8 
Kaupapa: Rārangi Pukapuka 
Kohinga: Te Wharekura 

Ngā rawa kei tēnei rauemi: