Te Wharekura 15
Te Wharekura 15
Nā Ani Hona ngā kōrero.
Nā Evelyn Clouston rāua ko David Cowe ngā whakaahua.
Ko ētahi o ēnei kohinga kōrero, he kōrero paki, he kōrero pūrakau, he kōrero whakakatakata rānei. Ko ngā kaupapa whānui tonu te aronga o ngā kōrero.
Te Wharekura 15
Kua whakakorea tēnei rauemi tā. Ka kitea pea te rauemi nei ki te ruma rauemi o tō kura.
Ko ētahi o ēnei kohinga kōrero, he kōrero paki, he kōrero pūrakau, he kōrero whakakatakata rānei. Ko ngā kaupapa whānui tonu te aronga o ngā kōrero.
Ngā pūrākau kei roto i te puka nei:
- Ki te kura
- Kua pakeke koe, e kō!
- Pekerangi me te taniwha
- I te hōhipere
- I te moana
- Uenuku
- Hinekohu rāua ko Tanekai
- Ko te tuna
- He mahi tuna
- He marena nui
- He mahi hī ika
Torohia te pouaka "Mō te rauemi" ki raro nei e kitea ai ngā rauemi hāngai.
Kua pakeke koe, e kō!
- Ki te kura
- Kua pakeke koe, e kō!
- Pekerangi me te taniwha
- I te hōhipere
- I te moana
- Uenuku
- Hinekohu rāua ko Tanekai
- Ngā ika
- He marena nui
Ki te kura
Nā Ani Hona.
Nā Evelyn Clouston rāua ko David Cowe te pikitia.
A – K
A
ara oho
H
hanga āhua
hei tā ka kī, ka mea
hou kuhu, tomo
K
kāhi kātahi, tahi
karu māhunga
kīhai kāhore, kāore, kāre
ko te haere ka haere
M – P
M
mēna mehemea
N
nā, ā, a (conjunction)
P
pī pari
R – WH
R
ruku karu atu tūpou
T
tari hari
teka kōrero parau, rūkahu, rūpahu, tito
WH
wāta waihongia āta waiho
Arā ake ahau i tēnei ata, kātahi au ka mahara. E rima aku tau, ā, ko te haere ahau ki te kura i tēnei rā. "E Mā, e Pā, e arā! Kei hea aku kākahu kura? Kia horo, kei reiti au ki te kura."
Ka ara mai taku māmā, kowhete ana, "E hoa mā! Whakarongo mai ki te tamaiti nei! Ka pēhea koe āianei ina kore koe e pai ki te kura?"
"Kāo," hei tāku, "tino pai te kura hei tā aku hoa. Kei hea aku kākahu?"
Ka kī mai taku pāpā, "Ha! E mea ana koe kua haere koe ki te kura kua kore koe e mahi? Mā wai āu nei mahi e mahi; mā te pēpi? Haere! Tīkina ngā kau, mauria mai kia mirakatia. Nā, mutu atu tērā, ka haere ai koe ki te tari wai hei horoi kākahu mā tō māmā. Kia mutu rā anō ērā mahi, nā, ka whakaaro ai koe ki te haere ki te kura."
Kīhai i roa, ka oti āku mahi, nā, ka haere ahau ki te horoi, ki te kākahu i a au, nā, ka noho katoa mātou ki te tēpu ki te parakuihi. I te tāima i a au e horoi ana i ngā pereti, kātahi au ka hanga āwangawanga, engari i te papai o aku kākahu, ka mea ahau, "Ko te haere au ki te kura."
E haere ana ahau i te huarahi, ka pahure au i tētahi repo nui. I tēnei ata, ka kite au i tētahi poroka nui e tangi ana i waenganui pū o te repo nei, kātahi ahau ka huri ki te hopu. Wāta waihonga e ahau taku pāhi ki te taha o te repo, ka peke atu ahau ki roto i te repo. Momia atu au ki roto, nā, mākū katoa taku tarau. Auē ! I taku tata hinganga, ruku karu atu ahau ki roto i te repo nei. Kua mākū katoa aku kākahu, ā, kua paru hoki. Hopu atu ahau i ētahi wīwī e tupu ana i te taha o te repo nui, nā, i puta ai ahau ki waho.
Hopu ake au i taku pāhi, kātahi au ka oma ki te awa ki te horoi i a au, nā, tae atu au ki te kura, mākū tonu ana aku kākahu, nā, kua tīmata te wai repo ki te piro. Ka kataina ahau e ngā tamariki katoa, nā, i taku kitenga mai e te māhita, kāhi au ka tonoa kia hoki ki te kāinga ki te tīni.
Kīhai au i hoki i taku mōhio ka rīria ahau, kātahi kē au ka haere ki te moana. Tae atu au e pī ana te tai, kāhi au ka kai tio me kīnaki ki aku tina. I te kīnga o taku puku, ka hiamoe au. Kātahi au ka haere ki raro i ngā pohutukawa i runga i te one ki te moe.
Arā rawa ake au, kua tino ahiahi kē, kāhi au ka oma ki te kāinga. Hou atu au i te kūaha ka kite mai taku māmā i a au, ka kī mai, "I hea kē koe?"
Whakautu atu ahau, "I te kura."
Kātahi taku māmā ka riri. "Kaua e teka mai ki a au. E mōhio ana ahau i hea koe."
Ka noho puku au, nā, kaha tonu taku teka. Kātahi au ka wepua e taku māmā ki te rākau. "Tēnei," hei tāna, "kia mōhio ai koe kaua koe e teka a muri ake nei." "Auē," ko taku tangi. "Koia tēnei ko te painga o aku tau e rima? Pai kē au mēna ahau e pēpi ana anō, e kore kē au e wepua." Nā, ka pahure taku rā tuatahi i haere ai au ki te kura.
Kua pakeke koe, e kō!
Nā Ani Hona.
A - K
A
a koe koe
H
hei tā ka ki, ka mea
here tiere, kai korikori, jelly
hoi ano heoi ano
hore kau kāore kau
K
kake piki
kanohi karu, whatu
koukou kaukau, kauhoe
M-P
O
ohonga aranga
P
pārengarenga paripari, tahataha
R-WH
R
rā runga i te hōiho mā runga hōiho
rata takuta
T
taki mau, katia, stuck
takeke he ika; ko te ingoa Pākehā ne piper
tata pau taku manawa ka tata taku manawa te pau
te piraunga o nga rahi ka poko
W
wake haere mā raro
(weto) nga raiti
I te mutunga o tā mātou hao takeke i Rāpaki, he one pai, ka mea atu ahau ki taku pāpā, "Ko te wake ahau ki te kāinga."
Ka kī mai ia, "Kua pakeke a koe?" Ka whakautu atu ahau, "Āe. Tekau mā tahi aku tau, nā, kua wahine ahau. Nō reira, ko te wake ahau.
"Ka mea mai taku pāpā, "E Ani, kei ngaro rā pea koe! Pēhea koe ina tukia koe e ngā puru i runga i te puke rā, kei taka rānei koe i ngā pārengarenga ki roto i te moana? Kāo , me hoki mai koe rā runga i te hōiho, tātou katoa."
"Kāhore," hei tāku , "kua haere ahau ināianei. Āianei ko ahau kē e tae wawe ki te kāinga." Ka hanga pukuriri mai taku pāpā. Engari ka huri mai taku karani, ka mea atu ki taku pāpā, "Tēnā, e Noki, tukuna atu te kōtiro nā kia haere. E tika ana pea tāna kōrero, e, kua pakeke a ia."
"Haere," hei tā taku pāpā. Nā kātahi ahau ka haere.
Tata pau taku manawa ka eke au ki runga i te puke nui o Rāpaki. Titiro atu ahau ki te tahataha moana, ka mea mai aku whakaaro, "Ai, te tawhiti hoki inā taka a koe!" Ka kī ahau, "Kaua e pōrangi. Mōhio nā hoki koe ki te koukou. E kore koe e mate." Kua waiata ahau, "E te toka ingoa nui". Ka mea mai anō aku whakaaro, "Koia rā ki tō reo waiata! E wiriwiri kē ana i te mataku. Tēnā, me whiowhio koe."
I tēnei wā, kei waenganui ahau i ngā puke e rua, i roto i tētahi ngahere. E whiowhio ana ahau i konei, ka rongo ahau i tētahi mea. "Ha! he aha tērā? Auē , tino pōuri hoki a roto o ngā rākau nei! Tēnā pea he puru! Auē !" Kātahi ahau ka oma. Mutu rawa atu taku omanga, kua ngaro kē ahau. "Auē , e hoa mā, kua ngaro ahau! Taihoa! Me hoki ahau ki te taha o te moana." Ka whakarongo ahau. "Ā! Kei kō! E rongo ana ahau i ngā ngaru e haruru ana."
I taku taenga atu ki ngā kōhatu, kua nui kē te tai, engari horekau kē i tawhiti hei haerenga mōku. Kei tērā taha atu rā tō mātou one, engari i te nui o te tai, kua taki kē ahau. Kātahi ahau ka kake i te pari kia puta ai ahau. Kua tino pōuri hoki, nā mamae ana aku kanohi i te titironga ki te pari nei, engari kake tonu ahau.
Ka tae ahau ki runga rawa, nā, e noho ana ahau i konei kātahi ahau ka rongo i ngā reo o aku mātua. He kitenga mai nō taku pāpā i a au. "E Ani! E aha kē ana koe i konā? Tatū mai iāianei!"
I taku ohorere, kātahi au ka taka. Mutu atu taku takanga ki runga i te one, nā, ko aku waewae i roto i te moana. Kātahi au ka pararē ki te tangi. Oma mai taku pāpā i runga i tana hōiho, ka mea mai, "I whara koe? I whati ō wheua? Tēnā, e tū kia kite atu ai ahau mēna koe i whara."
Ka tū atu ahau. Toto katoa aku turi me aku ringa engari kei te pai. Hoi nā anō. Ka kī mai taku pāpā, "Kake mai. Ka hoki tāua ki te kāinga."
I tō māua taenga atu ki te kāinga, ka horoia ahau e taku māmā, nā, i te tāima i a mātou e kai ana, ka kōrero taku pāpā, "Tēnā, whakarongo mai koutou ki a au! Kaua ahau e rongo i a koutou e karanga ana i a Ani he pēpi. Iāianei kua wahine a ia, arā, kua pakeke." Tae mai ki tēnei wā e tuhi nei ahau, e kore au e wareware ki ērā kōrero: "Kua pakeke koe, e kō."
Pekerangi me te taniwha
Nā Ani Hona.
Nā Evelyn Clouston rāua ko David Cowe te pikitia.
A – K
E
e mea nei anei, tēnei
H
hei tā ka kī, ka mea
K
kāhi anō kātahi anō
kanohi karu, whatu
karu māhunga, mātenga, upoko
kīhai kāhore, kāore
M – P
N
nōki anō hoki
P
pararē karanga, hāparangi, tīwaha
piri huna, kuhu, whakapeke
R – WH
W
wahia wahie
wehi mataku
I ngā wā o mua, i te kāinga nei i Harinui, tērā tētahi iwi nui. Tō rātou nei āhua he iwi tino koa, he iwi kata, tākaro, me te ahuwhenua.
Koia tēnei te take i tō rātou pānga mai e te aituā nei, kīhai rātou i mōhio me pēhea rātou. Te mea kino i pā mai nei ki a rātou, he taniwha.
I te taenga mai o te taniwha nei ki roto i tā rātou Toto noho ai, ka wehi rātou, ka karanga te iwi nei ki tō rātou tohunga, "Mahia he karakia kia ora ai tātou!"
Ka mahi te tohunga nei i tāna mahi, ka huri hoki te taniwha nei ki tāna nei mahi.
Inā ahiahi mai te rā, kua puta taua mea nei. Ka haere ake ia i te awa o te roto nei, tae noa ki ngā whare o te pā. Tae mai ia ki konei, ka rapu ia i ngā wāhine ātaahua o te kāinga nei. I te maunga i a ia tāna mea i hiahia ai, kua hoki anō ki tana kāinga i raro o te roto nei.
Tokowhā ngā wāhine i mate i a ia, ka rongo mai te tama nei i ngā mahi kino a te taniwha nei. Ka haere mai taua tama nei, ā Pekerangi, ki te pā o Harinui. I tana taenga mai, ko te rangatira anake me tana whānau ngā tāngata o te pā i puta mai kia kite i a Pekerangi.
Ka kī atu a Pekerangi, "Kei hea kē ngā iwi o te kāinga nei?"
Ka whakahoki mai te kōtiro a te rangatira, "Kua oma kē rātou ki te ngahere piri ai i te mataku."
Ka kī atu anō a Pekerangi, "E aha kē ana koutou i konei? Me haere nōki koutou."
"Kāore. E kore e tika, e hoa," hei tā te rangatira nei. "Ko tāku kōtiro te mea e pīrangi mai ana te taniwha nei. Me noho mātou i konei, ā, tika noa tana hiahia. Kia rite pea tēnā, kāhi anō mātou ka ora. Tomo mai ki te kai, e hoa."
I a rātou e kai ana, ka mate te tama nei i te aroha mō te whānau nei, ka mea ake ia, "Māku tēnei mea e patu. E mea nei taku patu, te patu i hōmai ai e taku matua hei patu i ngā mea kino o te ao nei. Me pēnei tātou ... "
I tō rātou mutunga i te kai, ka whakareri rātou mō te taenga mai o te taniwha. Ka mahi rātou ki te tari wahia hei tahu. Ngā wahia nei nā rātou i mahi ki ngā taha katoa o te marae. I te kitenga mai o ngā iwi nei i ngā mahi i runga i tō rātou marae, ka hokihoki mai anō rātou, ka mahi tahi anō rātou.
I te pōnga mai o te rā, ka haere a Pekerangi rāua ko te kōtiro nei ki waenganui o ngā wahia nei, nā, ka here atu e ia te kōtiro nei ki te pou i waenganui pū. Ka kī atu ia, "Kaua e wehi. E kore koe e mate."
Ka karanga atu ia ki te rangatira "Ā te wā e rongo ai koe i a au e pararē ana, tahuna ngā ahi nei." Ka haere a Pekerangi ki te taha o te awa nei ki te tatari i te taniwha. I a ia e tū ana i konei, ka karakia ia ki ana tūpuna, ki tana pāpā, ki ana atua. Kīhai i roa, ka rongo atu ia i te haruru o te taniwha nei e haere mai ana. I te kakenga atu o te mea nei ki runga i te parenga, ka peke atu a Pekerangi ki te whakatika i tana rore tātarāmoa, kia kore ai te taniwha nei e oma ki te wai.
I tana pararēnga, ka kite atu ia i ngā ahi e mura mai ana. I te kānga o ngā ahi nei, kua tata kē atu te taniwha ki te kōtiro nei. Ka tangi te taniwha i te mamae o ana kanohi. Ka hurihuri noa iho ia, nā, i a ia e pēnei ana, ka oma atu a Pekerangi rā runga i tōna tuarā ki te pao i te karu o te taniwha nei ki tana patu. I te hinganga o te taniwha nei, ka oma mai ngā iwi o te pā me ā rātou ahi hei tahu i te mea kino nei. Ka oma te taniwha nei ki te awa, engari kīhai ia i tae. I te taha o te awa ka mau ia i te rore a Pekerangi, nā, mate atu ia ki reira.
I te aonga mai o te rā hōu, ka huihui ngā iwi nei mō te hononga o Pekerangi rāua ko te kōtiro a te rangatira. Ka puta anō ngā kata, ngā mahi tākaro a ngā tamariki, ā, ka tika anō te ingoa o te pā nei, o Harinui.
I te hōhipere
Nā Ani Hona.
A – WH
H
hanga āhua
hōhipere hōhipera
hōmaingia hōmai
K
kīhai kāhore, kāore
N
nāhi nēhi
T
taora tauera, tauwera, tāwera
I haere ahau ki te hōhipere i te mea e mate ana ahau. Ko taku mate kei roto i taku korokoro. Mamae ana hoki, ā, tino piro hoki taku māngai.
Tae atu ahau ki roto i te hōhipere, ka haere mai he nāhi Pākehā ki a au. Kōrero mai ana a ia ki a au, engari kīhai ahau i kōrero atu ki a ia, i taku mataku. Ka huri a ia ki te horoi i a au, nā, ki te kākahu mai i a au ki ētahi kākahu moe. Ka hōmaingia e ia he hiripa mōku, he koti, me tētahi taora. Mutu atu tērā, kātahi ahau ka mauria e ia ki taku moenga. Tino pai tana reo ki a au, te aroha, ā, ka hanga pai ahau.
E tirotiro ana ahau ki aku hoa i roto i ō rātou moenga, ka tae mai ngā kai. Kīhai ahau i tukuna kia kai i ēnei kai, nā te mea ā te ata āpōpō ko te haere ahau kia pokaina a roto o taku korokoro. Heoi anō he wai anake tāku nei kai i tērā pō. Ka katakata aku hoa, ā, ka tahuri mai ki te whakatoi mai ki ahau. "E hoa, tino pai ngā kai nei. Horekau koe e hiakai ana? E hia ōu tau?"
Ka kī atu ahau, "Āe, e hiakai ana ahau. E waru ōku tau."
"Auē, kua mate koe e tama," hei tā te tangata nei. "Pai kē koe me hoki ki tō kāinga."
Ka hanga mataku ahau, engari ka mahara ahau ki ngā kōrero a te rata, ē ka ora ahau, ka kore taku korokoro e mamae ake noa, ā, ka koa taku ngākau. I te piraunga o ngā mīti kātahi mātou ka moe, ko ētahi e ngongoro ana, ko ētahi e hurihuri ana i roto i ō rātou moenga. Moe atu ahau me taku ringa mamae, i te wāhi i werohia ai e te nāhi, ki te ngira.
I te ata, ka inu tī aku hoa, nā, ka hōmaitia e te nāhi he wai rēmana māku, nā, mutu atu te parakuihi ka haere mai he nāhi tāne ki te tiki mai i a au. Ka mauria au i runga i tētahi moenga whai wīra.
I taku aranga mai, kua tae kē mai ahau ki taku moenga. E noho ana he nāhi i te taha o te moenga e pupuri ana i aku ringaringa. Tata aue ahau i te tino mamae o taku korokoro, nā, ka hōmaingia he aihikirīmi hei kai māku. Ka hanga pai ahau, nā, tae rawa mai aku mātua kia kite i a au i te ahiahi, kua tino ora kē ahau.
E iwa rā ahau i roto i tēnei hōhipere, ko aku kai he aihikirīmi, he hupa, he here, me ērā mea pai ki te kai. Hoi anō taku mahi he hāereere haere ki ngā rūma katoa, he kōrero ki ngā āhua tāngata katoa, he atawhai i ngā tūroro e kore e tatū mai i ō rātou moenga. Tae mai te wā e hoki ai ahau i runga o te pahi, kīhai kē ahau i hiahia ki te hoki. Tata tangi ahau ki te noho, i te tini o aku hoa hōu, ā, i te aroha hoki o ngā nāhi ki a au. Mō koutou e haere atu ana ki roto i te hōhipere, tēnei tāku kōrero ki a koutou: Kaua e wehi, kaua e mataku. Mā te hōhipere, ngā rata me ngā nāhi koutou ka ora ai, pēnei i a au nei.
I te moana
Nā Ani Hona.
Nā Evelyn Clouston David Cowe te pikitia.
A – K
H
Hārarei Hātarei, Rāhoroi
here tiere, kai korikori, jelly
K
ko kā mai te ahi kua kā
N
nā, ā, a (conjunction)
P
pangaa makaia, makama, whiua
panikeke parāoa koroua, parāoa, takakau
T
Tā mātou haere rā runga poti I haere mātou mā runga poti
tatu heke
W
whakarapa whakamau
I te atatū o te Hārarei, ka whakatika mātou ki te haere ki te hī ika. Tā mātou haere rā runga poti, ā, ko Rākiura hoki te ingoa o tō mātou poti. Kua mutu katoa ngā mahi, ā, kua reri hoki a mātou ngā tamariki ki te haere, ka pararē mai taku pāpā, "E Tama! Haere, hopungia mai te hōiho, whakareria mai, nā, ka whakarapa atu ai i te kōneke." "Auē ," hei tāku, "te hōhā! Kāti, me whakarongo ahau, kei kāwiringia aku taringa.
I te reringa o te hōiho me te kōneke, ka pangā katoa atu ā mātou kai ki runga i te kōneke. He piki kete kī ana i te panikeke, parāoa pākehā, tīni mīti, pata, e toru pounamu pītiti, ētahi pea me ētahi pounamu here. Ka kī mai taku māmā, "Nā, anei ētahi kākahu hei tīni ina mākū koutou, nā, he paraikete mō te pēpi, nā, ngā pēke hei kohi i ngā mātaitai.
Ka kī mai taku pāpā, "Tēnā, kia tere! Āianei tātou mahue ai i te tai."
I tō mātou taenga atu ki te one e tika tonu ana te tai nā, kīhai i roa, ka rere atu a "Rākiura", kī ana i a mātou me ā mātou mea. Haruru haere ana tō mātou mīhini, hari ana ō mātou ngākau i te paki o te rā.
Kīhai i roa ka tae mātou ki Motueka-iti, nā, haere tika tō mātou poti ki te one i reira. Ka tatū ā Māmā, te pēpi me mātou hoki ngā taitamariki, ka panga mai Pāpā ngā kai me ngā kākahu, nā, ka haere a ia ki te hī ika. Mahue mai a mātou ki te one ki te rapu pāua, pāpaka, kohi pūpū me te ruku kina.
Kāhore i roa ko kā mai te ahi a Māmā i runga i te one, nā, i tō mātou makariritanga, ko hoki atu mātou ki te inaina ahi. Kī ana ā mātou kete i te mātaitai. Ka tae mai te poti, ka kī mai taku pāpā, 'Tēnā, mauria atu he maomao hei tunutunu."
E tākaro ana mātou ka pararē mai a Māmā, "Tēnā, kua maoa ngā kai. Haere mai ki te kai." Pīki kai mātou i te reka hoki o ngā kai. I te mutunga o te kai, ka moe a Pāpā rāua ko te pēpi, ka haere a mātou ko Māmā ki te rapu mātaitai hei tari ki te kāinga.
Tae mai te hāora ki te hoki, kua tata pōuri kē, engari hei aha atu. Moemoe haere mātou ngā taitamariki i runga i te poti, nā, i tō mātou taenga ki tō mātou whare, haere tika mātou ki ō mātou moenga.
I taku parangiatanga atu, taku whakaaro whakamutunga ko tēnei, "Tino pai tēnei rā. Āpōpō
Uenuku
Nā Ani Hona.
A – WH
A
aru whai
āniwa kanapa
E
e tautau ana e auau ana, e pahupahu ana
H
hanga uaua āhua uaua
hei tāku ka ki au, ka mea au
K
kake atu ka eke
ko tae māua kua tae māua
kourua kōrua
kowhetengia kohetengia
N
nā, ā a (conjunction)
P
paheke mania
pararē karanga, hāparangi, tīwaha
piri huna, kuhu, whakapeke
R
rā runga hōiho mā runga hōiho
I te wā i a au e tamariki ana, ka tonoa au e taku pāpā ki te whiu mai i ngā kau me ā rātou kāwhe i ngā pukepuke o te pāmu.
Ka haere au i tētahi ata hanga uaua nei rā runga hōiho. I te whitinga mai o te rā, kei hea noa atu au, waiata haere ana i runga i taku hōiho. E whā ngā kau me ngā kāwhe kua mau i a au, ka kite atu au i te āniwaniwa nei. E rua rāua; ko te tāne me te wahine, arā, ko Uenuku rāua ko Āniwaniwa.
Ka huri au ki te aru i a ia. Ka pātata haere atu au, ka tino āniwa mai a Uenuku. Ka oma taku hōiho, peke haere i ngā awaawa o te ngahere nei, kake puke, heke paripari, ā, kua tata tae atu au ki te hopu i a Uenuku, ka ngaro ia, ngaro atu motuhake.
Ka titiro ake au, auē kua ua hoki! Ka hou atu au ki raro i tētahi pūriri ki te piri i te ua, nā, ka noho atu au. E whakarongo ana au ki te waiata a te ua, ka hiamoe au. Ka whakatika au ki te moe, nā, ka moe au. I a au e moe ana, ka moemoeā au kua ngaro kē au. Oho ake au, kua pōuri haere.
Ka oma atu au ki taku hōiho, ā, kei reira anō. Kake atu, ka haere au. Kīhai i roa, ka tino pōuri, engari kua mutu te ua. Kua waipuke ngā awa nei, nā, haruru ana te ngahere nei i te turituri o ngā awa. Ka tangi mai ngā koukou, arā, ngā ruru. E hia tāima i oho ai taku hōiho i ngā kararehe o ngā rākau, ā, i paheke ai i ngā tahataha puke.
Aru haere atu au i te awa nei, ā, tino roa, ka rongo au i ngā kurī nei e tautau ana.
Ka pararē au, "Oooo ... Eeee!" Ka tautau mai ngā kūri katoa o te kāinga nei. Tae atu au ki te whare tuatahi nei, ka huakina mai te kūaha nei, ka pararē mai te tangata nei, "Ko wai tēnā?"
"Ko ahau," hei tāku. I taku hounga atu ki roto i te whare, ka titiro atu, ka mea mai te tangata nei, "Ai, e mōhio ana ahau ki a koe. Engari e aha kē ana koe i konei? Nā tō pāpā koe i tono mai ki te tiki mai i a au?"
Ka whakahoki atu au, "Kāo." Nā, ka kōrero atu au i te take i tae atu ai au ki reira. Ka hou mai te wahine me ngā kai kua maoa kē, nā ka kai au, ka whakamoengia au. I te ata ka ara ake au, kua tāima kē mō te kai, nā, e tū ana i waho ngā hōiho e rua hei hokinga mōku. Mutunga o te kai, ka mea ake au, "Nā, me hoki au. Tino pai kourua ki te tiaki i a au."
"Ā, e kitea e koe te huarahi?"
"Āe," hei tāku."
Ka kī mai anō te tangata nei, "E mōhio ana koe kei hea tēnei kāinga?"
"Kāo," hei tāku. "Kei hea kē au?"
Ka kī mai ia, "Taihoa, māku koe e whakahoki ki tō kāinga. Mauria mai ngā kai, e Mā."
Ka haere māua. Pēnā tēnei he huarahi nā te Pākehā, e rua tekau mā ono ngā māero pea te haerenga i taua rā nei. I tō māua tatanga atu ki taku kāinga, kīhai kē au i mōhio ko tae māua.
Hore he kurī i tau mai, hore kau kē tangata i te whare. Tomo atu māua kī roto i te whare, ka rongo māua i ngā pū nei e pakū ana i runga i ngā puke rā. Ka mea ake au, "Ka rawe hoki ngā iwi nei ki te puhipuhi i te pō."
Ka kata taku hoa, ka mea mai, "Kei hea te pū a tō pāpā?" Ka tīkina atu e ahau, me ngā kariri. Ko te ui atu au hei aha māna ngā mea nei, ka pūhia e ia te pū nei.
E toru ngā pakūtanga nei, ā, ka pakū mai ērā pū.
Kīhai i roa, ka houhou mai aku mātua, ka tautau anō ngā kurī, ā, ka kowhetengia. au e taku māmā. Ka tonoa au ki taku moenga, ka kōrero ngā tāngata.
I te ata, ka kōrero mai aku mātua ki a au, "Kaua anō koe e huri ki te aru i a Uenuku. Ko ia, he tangata kaha tōna whakamā, nā, koia tēnei te take i ngaro ai. Nā, ina kite anō koe i a ia, arā, i a rāua ko tana wahine, tirohia, engari kaua e pīrangi kia pā atu koe ki a ia. Ā tētahi rā, māku e kōrero atu ki a koe te tino whakamā nui o Uenuku. Nā, haere, tīkina ngā kau rā." Ka haere anō au.
Hinekohu rāua ko Tanekai
Nā Ani Hona.
Nā Evelyn Clouston David Cowe te pikitia.
A – WH
A
aru whai
E
E mea nei au Anei ahau. Tēnei au
e kō e hine
H
hei tā Rene ka ki (ka mea) a Rene
he tangata pūhake he tangata nō te ao ora
he wāhi kōtiro a dear little girl, i te reo Pākehā
hoatungia hoatu
K
ka huangia ia ka huaina ia, ka tapaa te ingoa
kāhi kātahi, tahi
kōpū hapū
kourua kōrua
kuku pai tana ngākau ka mate ia i te aroha
M
meinga mai meangia, meatia, kiia, kōrerotia mai
N
nōki anō hoki
P
piri huna, whakapeke
R
rapu kimi
T
tāmata whāriki, takapau, tāpou
tihauwe matihe, tihe, tihewa
tūrehu fairy folk, i te reo Pākehā
I tētahi wā, i ngā rā o neherā, tērā tētahi whānau tino pōhara . Hore kau ā rāua nei kai, hore ā rāua nei aha. I te mea e kopū ana te wahine nei, ka ui atu ia ki tana tāne , "E hoa, haere, tīkina he kai māku i ngā māra a ngā Tūrehu rā. Kia tūpato, kei mau kau."
"Āe, e Hine, kua haere nei au," hei tā Rene.
I a ia e kato kai mai ana, ka kite atu ia i ngā Tūrehuu nei e haere mai ana.I tana mataku, kāhi ia ka piri i waenganui i ngā rākau. Kua tata pahure kē ngā hunga nei, kāhi a Rene ka tihauwe.
I tana maunga, ka mauria ia ki te rangatira o ngā Tūrehu. Ka kī mai ia, "Me hōmai e koe māku tō kōtiro , te tāhae."
Ka whakaae atu a Rene i tana mataku kē, me te aroha hoki ki tana wahine i te hiakai. Ka mea mai anō te rangatira nei, "Mauria he kai kia tini mā kourua."
Ka mau kai ia mā rāua, ā, tae noa ki te wā i whānau ai tana wahine, he wāhi kōtiro ātaahua nei te āhua. Tino hari rāua ki tā rāua kōtiro.
I te ruanga o ngā tau o tā rāua kōtiro , ka puta mai ngā iwi Tūrehu nei ki te tiki mai i tā rātou utu. Auē ana a Hine rāua ko Rene ki te tangi, engari i te mea kua whakaae kē atu a Rene ki ngā Tūrehu nei, ka hoatungia e ia tana kōtiro.
I ngā rā ka tipu ake te kōtiro nei, ka huangia ia ko Hinekohu e ana kaitiaki. Hore atu he kōtiro tino ātaahua pērā i a Hinekohu i roto o Aotearoa, nā, ko ia hoki te mea aroha nui a te rangatira nei. Ka whakaakongia ia ki ngā mahi e tika ai kia matau a ia - ki te raranga tāmata , kete, kākahu rānei, ki te mahi kai, me ērā mahi katoa.
I tētahi rā, i a ia e tari wai ana i te awa nei, ka rongo ia i te reo nei e karanga ana. I tana tūnga ake, ka kite atu ia i te tangata nei e haere mai ana. Hore kau i mōhio ko wai, engari kuku pai tana ngākau i te hiahia ki te tāne nei.
Taua tangata nei he tino toa, he tangata ātaahua, ā, kua rite kē te wā mōna e tango wahine ai. Tana haere i taua rā nei, he haere ki te rapu i te kōtiro nei, i a Hinekohu, hei wahine māna. I tana kitenga atu i a Hine e tū mai ana, mōhio tonu atu a ia ko tēnei te wahine māna.
Ka mea atu a Hinekohu, "E aha kē ana koe i konei?"
Ka kī mai a ia, "Ko Tānekaha taku ingoa. Nā, taku take he tiki mai a koe hei wahine māku."
Ka tangi a Hinekohu. "Ai, tino nui taku aroha mōu, engari e kore e tika, e Tāne. Āe, kāhi anō ahau ka kite i te tāne pēnā i a koe nā, me kōrero pono atu au. Koia nōki tēnā taku hiahia, kia moe tahi tāua, engari he Tūrehu kē au, ā koe he tangata pūhake . E kore e tika."
Ka noho tahi rāua i te taha o te awa nei i tērā pō, ēngari i te atatū, ka oma a Hinekohu. Kīhai a Tānekaha i mōhio i haere ki hea. I te roanga o tā rāua mahi noho tahi, ā, ka oma ai a Hinekohu, ka mea ake a Tānekaha, "Āpōpō e kore koe e ngaro atu i a au."
I te atatū, ka ara wawe a Tānekaha, nā, mau atu i a ia tana wahine e haere ana. Ka aru atu ia i muri, ā, tae noa a Hine ki tana kāinga.
Ka kī mai ana mātua, "E Hine, he tāne tāu. He aha kē tēnei tū tama e tango nei i a koe? Ko wai kē ia?"
Ka tangi a Hinekohu, "E Pā, he tangata tēnei nō te ao ora. Ehara kē ia i te tangata pēnei i a tātou nei. Tino aroha au ki a ia. Auē ! Auē ... e ... i!"
Ka mate ana mātua i te aroha ki a Hinekohu. Ka huihui rātou, ngā iwi Tūrehu. Nā, kua tīmata nei a rātou ki te kōrero, ka puta mai a Tānekaha i tana wāhi i piri ai ia. Ka kī a ia, "E hoa mā, ko au te tangata nei.
Tōku ingoa ko Tānekaha, nā, ahau he toa, he tangata nui i tōku nei kāinga, arā, i te nuinga o tēnei whenua.
E mea nei au, tirohia mai au. E pai koutou kia riro i a au tō kōtiro a Hinekohu hei wahine māku?"
Oho pai ngā hunga nei i a Tānekaha. Ka kī atu te rangatira nei. "E tama, tēnā, meinga mai. E kite mai ana koe i a au, i a mātou?"
"Āe" hei tā Tāne, "I a au e tū atu nei e kite atu ana ahau i a koe."
Ka whakarongo atu te rangatira nei. "E hoa, e noho. Whakarongo mai ki a au. Ā Hinekohu he kōtiro nō te ao ora, pēnā i a koe nā. Nāku kē ia i tango hei utu mō tētahi hē. Kua ea noa atu tērā he. Mauria tō wahine. Kaua e wareware ki a mātou, e kō."
Ka haere ngā tamariki nei. Haere atu ana i runga i te aroha o tana iwi i tiaki ai i a ia mai i a ia e tamariki tonu ana, ā, wahine noa. Ka moe rāua i runga i te aroha, i te hari, i ngā manaaki o ngā iwi katoa.
Ngā ika
Nā Ani Hona.
A – K
A
āwhā tūpuhi
E
ē, ka ahatia he Māori a rāua Ahakoa tō rāua mataku ki te tuna, he Māori tūturu tonu rāua.
H
hei tā tāna ka ki (mea) ia
hōrerei harerei
K
ka tīni haere ka huri haere
karanga He tikanga mārena huritau rānei, e mahia ana i Tai Tokerau. Ka tapatapahia te keke, ka karangatia ia iwi,hapū, kia haere ki te tiki i te wāhi keke, putiputi o te keke rānei
kī pai te marae ki ana (ki tonu marae)
kohue kōhua
ka hure rātou ka karanga rātou
kāhi kātahi, tahi
kake piki
kīhai i kāhore i, kāore i
korokē tāngata, autaia, nanakia, tāhae
kou kau, kauhoe
ka pangaa atu ka makaia (makama, whiua) atu
kātahi a matou ka haere kātahi mātou ka haere
kōrari harakeke
kourua kōrua
M – P
M
me whānau a rātou me whānau rātou
mamae pai tino mamae
NG
ngā māngai o ngā awa ngā wahapū
ngā wā ko ngā wā
ngakeke ngatete
O
ohorere pai tino ohorere, ohorere tonu
P
Pō pai tēnei rā nui I te pōnga o te rā ka mutu tērā wāhanga hari o te mārena.
pararē hāparangi, karanga, tīwaha
pihapiha wero tuna
R – WH
T
tata kore ahau i mōhio kā rawa atu au i mōhio ngā mahi mō te keke, te mahi
tūwai hīroki, whīroki, tūpuhi
te tini o rātou te tokomaha o
W
wai reka wai māori
wake haere mā raro
WH
whairu whaiuru, file
whakahāwea whakaparahako
Ko tēnei mea te tuna, he ika tino whakamīharo. Aku kōrero mō ēnei ika e mea nei. E hoa mā, i mōhio koutou ki te āhua o ngā tuna nei, arā, ngā tuna tame, e rima ki te whitu ō rātou tau e noho ai ki te wāhi kotahi i roto i te wai reka, arā, i te awa? Nā, mō ngā tuna uwha, e ono ki te iwa ō rātou tau e pēnei ai. Koia tēnei pea te take e taea ai kia rarata he tuna whāngai.
Tae mai ki te wā ka pakeke ngā tuna nei, arā, e tika ai me whānau a rātou kia whai punua tuna ai ngā awa, he pēnei te āhua.Ngā tuna uwha, tā rātou nei mahi he whānau hēki, nā, tā te tuna tame nei mahi hoki he whakatika i ngā hēki nei kia paopao, pēnei tonu nei i ngā ika o ngā roto nei, i ngā taraute.
Nā, ā te wā e tika ai ngā tuna nei mō te whānau, ka i tīmata te heke. Te take i heke ai, nā te mea pea he karanga, he aha rānei. I ngā wā e heke ai rātou ko ngā pō tino pōuri nei, āwhā, ua; he pō tino kino nei, arā, ko ngū pō o te ngahuru.
I a rātou e heke ana, ka tīni haere ō rātou āhua. Ngā kanohi ka nunui haere, ngā kiri mangu e mōhio nei tātou ka huri haere ki te kara nei ki te āhua hiriwa. Ā, ka haere rātou, kore rawa rātou e kai, nā, ka tūwai haere.
Ka tata haere ki te moana e tika ai kia whānau ngā hēki nei, ka tino rite ngā tuna nei ki ngā tuna nō te moana kē. Kua tae rātou; tae pai ki te Moana-nui-a-Kiwa. Ka mahi ngā tuna nei i ā rātou mahi, nā, i te tawhiti o tā rātou haere, i te aha rānei, ka pahemo ngā tuna nei, ka mate.
Ngā hēki nei, ka huri haere hei tuna, mai i te hēki kara pēnei i te karāhe, tae noa ki te wā e tae ai ki ngā māngai o ngā awa, kāhi anō ka rite ki ngā punua tuna e mōhio nei tātou.
Nā, haere ake i ngā awa, kai haere ana, kua tino tuna ngā mea nei. Ka noho rātou, ā, tae noa mai tō rātou wā e haere ai anō, arā, te heke nui ki te moana.
I tētahi rā, kātahi a mātou ka haere ki te pīhuka tuna. Ko māua ko taku tungāne ko Tama, nā, ko Heremāia me tana tuahine ko Ruiha. Tokowhā mātou. Ko Heremāia rāua ko Ruiha he kaihana nō māua, nā, e hōrerei ana i konei. Nō te tāone nui o Ākarana rāua.
Kātahi anō a rāua ka haere ki tēnei mahi, nā, ka tohutohu atu ahau me mau tarau poto, hei aha he hāte, nā, hei aha i mau hū ai. Ka mahi a Tama i ā mātou pīhuka. He waea nama waru te whānui me whakakoi ki te whairu, nā, ka herea ai ki ngā rākau roroa ki te kōrari. Ka mātakitaki aku kaihana i ēnei mahi. Ka haere mātou, nā, tae atu ki te awa hanga reporepo, ka peke atu māua ko Tama ki roto i te wai.
Nā, ka huri a māua ki te pihapiha. Ka ui mai a Ruiha, "E aha ana koe?"
Ka mea atu a Tama. "E rapu tuna ana."
Ka mea mai anō a Ruiha. "Me pēhea koe e mōhio ui he tuna kei konā ?"
Ka kī atu ahau, "Taihoa. Āianei koe kite ai." Kīhai i roa ka tū i a au he tuna, ka wiriwiri tāku pīhuka. Ka pararē atu ahau ki a Tama, "Nā, he tuna tāku! Māu e hopu. nē?"
"Āe," hei tā tāna. "kei tukuna e koe kia oma." Ka heke te ringa o Tama ki roto i te wai i te taha pū o te pīhuka. Puta ake tana ringa he tuna i roto, nā, e titi tonu ana te pīhuka ki roto i te tinana o te tuna. Ka panga atu e ia te tuna nei ki te taha o te awa, nā, ka peke atu māua ki te patu i te tuna nei. Kāhi au ka rongo i te auē nei. Titiro ake ahau. kua oma kē a Heremāia rāua ko Ruiha, nā, kua tata ngaro kē atu i tua o te puke.
"Ha." Hei tā Tama, "Kei ōu nei whanaunga hoki! Te ngākau kore mataku noa iho i te tuna!" Ka aroha ahau i taku mōhio, ē, ka ahatia he Māori a rāua, nā te mea he tamariki tāone tauhou ana ki ēnei mea.. Ka mea atu au ki a Tama, "Ka pēnā pea tāua ina haere tāua ki Ākarana hōrerei ai. Mataku ana tāua i ngā motokā me ngā pahi pēnei i a rāua e mataku nei i te tuna."
"Āe," hei tā Tama.
Ka hoki māua me tā māua tuna, me ngā pīhuka, nā, tae atu māua ki te whare, e noho mai ana ō māua hoa. Ka mea mai a Heremāia, "Kaua kourua e whakatoi mai ki a māua i tō māua omanga. te kaha kino o te hanga o te tuna rā, ohorere pai au."
Ka whakahoki atu a Tama, "Kei te pai. E mōhio ana ahau ki ō whakaaro. Nā ina haere atu a māua ki tō kāinga a ērā hōrerei, kaua kourua e whakahāwea ki a māua ina hanga mataku māua i ngā mea o tō kāinga, nē?"
"Kua tika tēnā," hei tā Ruiha.
"Kua hiakai au," hei tā Tama. Ka kai mātou, engari nā aku mātua kē te tuna i kai, i tō mātou haerenga ki te moe. Kīhai a māua ko Tama i pai ki te kai i te tuna nei, kei kinokino ō māua hoa, nā, kīhai anō mātou i haere ki te mahi tuna i ērā hōrerei.
Nā Evelyn Clouston David Cowe te pikitia.
Tērā tētahi poti hī ika ko Rangipai te ingoa. He poti nui tēnei, e waru tāngata kei runga i a ia, nā, tā rātou mahi anake he hī, hei hoko ki ngā toa.
I taua rā nei, ka haere rātou. I te tawhiti o tā rātou haerenga, pēnei kei waenganui kē rātou i te moana nui. E pai ana anō te whiti o te rā, kātahi ka āwhā te moana.
Ka tino kino te moana, ka tīmata te poti ki te hurihuri noa iho. Ka kake, ka heke, kake, heke, ā, pāngia noa ngā tāngata nei e te mate moana. Ka pararē ake a Hōri, "Ai, e hoa mā, me hoki tātou. Hurihia mai te poti. Kia horo!"
Ka hurihia tō rātou poti e te kāpene ki te ara i haere mai ai rātou, engari ka kite atu ia kua tino kino te pupuhi o te hau, kua ua hoki. I te kaha o te ua, mamae pai ngā taringa i te turituri o taua ua nei. Mutu rawa ake te ua, kua pēhi mai te kohu. Ka mōhio tō rātou kāpene kua raruraru rātou. Horekau he aha i mua, i ngā taha, ā, i muri hoki. Ka ui atu tētahi o ngā kaihīika nei, "E hoa, kei hea kē rātou?"
Ka whakahoki atu te kāpene nei, "E pai ana. Mōhio ana au kei hea tātou."
Kīhai i mutu tana kōrero ka paoro tō rātou poti. I te pōuri, kīhai rātou i kite i paoro ki te aha. Ngakeke ana tō rātou poti i runga i ngā kōhatu nei. Ka oma atu ngā hunga nei ki te titiro i te taha o tō rātou poti, engari i te tini o rātou, nā, i te taimaha pea, kāhi tō rātou poti ka tahuri atu, maringi atu ngā tāngata nei ki roto i te moana. Ka kou rātou, ā, tae noa ki runga i ngā kōhatu, nā, ki te one hoki.
I te roanga, ka kōrero mai te kāpene, "E aku hoa, me whakaae mai koutou ina karanga atu au i ō koutou ingoa. E Hāre? Hōri? Naru? Tama? Pēne? Rā? Tai? Pere? E Pere, kei hea koe?"
Ka whakahoki atu a Hōri, "E hoa! Ko koe nā hoki a Pere! He aha te mate ki a koe?"
Ka hurē rātou ki te kata i te rawe hoki. Ka haere rātou i te pō ki te rapu wāhi hei nohonga mō rātou. E wake tonu ana anō rātou ka ao mai te rā.
Kātahi anō rātou ka kite kei runga kē rātou i te moutere, nā, moumou tō rātou tāima i wake ai. Ka takoto rātou, ka moe.
I tō rātou aranga ake, ka huri rātou ki te mahi kai; ko ētahi ki te mahi kai moana, ko ētahi ki te rapu wai; kitea ake e tētahi he taro, nā, ka kai rātou. I a rātou e kai ana, ka huri a Pere ki te tārai kia kā i a ia he māti. Kīhai i kā, hei tāna, ka kai tonu ia. I te mutunga o tā rātou kai, kua mura kē ngā karāhe, nā, kua tino toro haere tō rātou moutere.
Engari, i te nui o te ahi nei, kitea pai mai rātou e tētahi tīma nui. I tonoa mai ai he poti ki te titiro ē, he aha kē te mate.
Tino oho rātou i tō rātou kitenga mai i ngā korokē nei, nā, ka hoki rātou rā runga tima ki ō rātou kāinga.
He marena nui
A
ara oho
E
e kō! e hine!
H
hei tari hei hari
I
i taku parangiatanga atu: parangia rotua e te moe, taia e te moe; kua tata te moe
K
kani pēke pēke nunui, pēke rākau, gunny sacks
koukou kaukau
kua haere anō a mātou kua haere nano matou
kua pī te tai kua pari te tai
M
maomao he ika e kitea ana i ngānwāhi mahana, i te Raumati
N
nā, ā, a (conjunction)
nōki anō hoki
P
pararē auē
R
rā runga hōiho mā runga hōiho
W
wāhi moe he moe poto
WH
wheua iwi
Nā Ani Hona.
Nā Evelyn Clouston David Cowe te pikitia.
Kua tino tata mai te rā e mārentia ai taku tuahine, a Kere, ki tana tāne Pākehā. Nā, nā te mea he mārena nui tēnei ki tō mātou kāinga, arā, ki te pā, ka huri mātou te tangata whenua ki te whakatikatika mō tēnei rā.
Ko ētahi ō mātou i haere ki te ngahere ki te mahi wahie, ki te tiki nīkau hei whakapaipai i roto i te whare kai, ko ētahi i haere ki te one ki ngā tāhuna pipi rā runga hōiho ki te kohi pipi, nā, ko mātou ngā mea tamariki i tonoa rā runga poti ki te moana ki te mahi kina, pāua, kōura, nā, ki te hī hoki. Ngā mea i mahue mai ki te kāinga, tā rātou nei mahi hoki he patu i ngā mīti mō te hāngi, nā, he whakareri mai i ngā mahi e toe ana kia mahia.
Nā, ko mātou, ngā mea i haere ki te moana, ngā mea rawe. I mauria e mātou te poti, ngā kani pēke e hia rā, me ā mātou pounamu wai ārani e ono. Tino roa mātou e totohe ana ki tēhea toka mātou mahi kai ai, ka tae mātou. Tae atu mātou e nui tonu ana te tai, nā ka hī mātou, nā, ka unu i ā mātou wai ārani. I te mahana o te rā, ka hiamoe mātou, ka kī mai a Wī, "I mua atu o tō tātou rukurukunga kai, me wāhi moe tātou, nē?"
Ka mea atu au, "Āe. Kia ara ake tātou āianei, ka koukou ai tātou, tēnā, kua timu nōki te tai." Kātahi mātou ka moe, oho rawa ake ahau, kua tata pī kē te tai. "E hoa mā e ara! Nā tā tātou mahi koretake kua mahue tātou i te tai!"
Ka araara aku hoa, ka kī mai a Hēnare, "Me peke tātou āianei ki te mahi kai. Kaua tātou e hoki ki te kāinga hore kau he mātaitai. Āianei tātou riria ai e ngā kaumātua."
Ka mahi mātou. Kī rawa ake ā mātou pēke, kua nui kē te tai. Ka mea mai a Wī, "Tēnā, haere tātou kī te rapu i ngā tāruke kōura a Ruru, nā, ina kitea e tātou, ka tango ai i ngā kōura mā tātou."
Ka haere mātou, nā, e pai ana tā mātou mahi tāhae, ka mau mātou i te tangata nāna nei ngā tāruke, engari kei te pai. Ka mea mai a Ruru, "Āe, mauria aku kōura, engari me haere atu nōki ahau ki te mārena ki te kai, nē?"
Ka whakahoki atu ahau, "Āe. Haere mai tātou. E pai ana. Ko ahau te tungāne o te wahine e marenatia nei." Tae rawa atu mātou ki te kāinga, kua reri katoa ngā kai mō te hui, nā, kī ana te marae i te tangata, nā, kua tae kē mai ngā manuhiri.
Ka huri ngā wāhine ki te kōhue i ngā kōura, ki te huaki i ngā kina me ngā pāua kia noho reri ai mō te rā nui āpōpō.
Ao mai te rā ō te mārena, kua oti katoa ngā mahi, nā, kua reri katoa mātou. Kī pai te marae i te hunga, tae noa ki ngā kurī o te pā. Ka tangi te pere o te whare karakia, ka tae mai te hunga mārena. Tata kore ahau i mōhio ki taku tuahine, i te ātaahua o tana hanga.
Ka mutu te mārena, ka puta te karanga, "Haere mai te hunga mārena me ngā manuhiri ki te kai!" Mutu atu tērā mahi, te kai, kua ahiahi kē te rā, nā, ka haere ngā mahi mō te keke, te mahi karanga.
Pō pai tēnei rā nui, tēnei rā pai. Te mutunga o te kai o te pō, ka haere ngā mahi kanikani, nā, whakaharihari hoki.
I te ata o te Rātapu, ko ngā kaimahi anake e ara tonu ana. Ka puta te karanga i te waru o ngā hāora, "Haere mai ki te kai!" Ka puta ngā iwi ki te horoi i te awa, nā, ki te kai. Ka haere katoa mātou ki te karakia i te whare karakia, nā, mutu atu tēnei, ka hokihoki ngā iwi, -ngā manuhiri, i runga i ō rātou pahi.
Ka haere taku tuahine me tana tāne ki tō rāua whare hōu i te tāone, nā, mahue mai ana mātou ki tō mātou kāinga noho mokemoke ai.
Mō te rauemi
Kua whakakorea tēnei rauemi tā. Ka kitea pea te rauemi nei ki te ruma o tō kura.
Taumata: Taumata 6, Taumata 7, Taumata 8
Kaupapa: Rārangi Pukapuka
Kohinga: Te Wharekura
Tāpirihia ki te kohinga